چکیده:
در این مقاله میزان تابآوری اقتصاد ایران برای سالهای 1384−1394 بررسی شده است. بدینمنظور از یک شاخص ترکیبی بومی متشکل از متغیرهای نرخ تورم، نرخ بیکاری، نرخ ارز، نسبت کسری بودجه به تولید ناخالص داخلی، سهم نفت در بودجه، نسبت صادرات غیرنفتی به واردات، نسبت واردات کالاهای واسطهای و اولیه به کل واردات، نسبت بودجه کل کشور به تولید ناخالص داخلی، نسبت مصرف دولت به مصرف کل اقتصاد، نسبت صادرات و واردات به تولید ناخالص داخلی، اقتصاد زیرزمینی، نسبت شاغلان با تحصیلات عالی به کل شاغلان دولت، ضریب جینی، نرخ باسوادی، تعداد بیمهشدگان اصلی تأمین اجتماعی، تابآوری اقتصادی متناسب با شرایط اقتصاد ایران، محاسبه شده و تفسیر میشود.
نتایج نشاندهندۀ روند افزایشی شاخص مقاومت اقتصاد ایران با شیب ملایم است. بیشترین میزان شاخص در سال 1393 و کمترین آن در سال 1384 میباشد. بررسی ارتباط میان شاخص تابآوری و تولید ناخالص داخلی سرانه، بیانگر وجود رابطه مثبت در دورۀ مورد بررسی است. بهاینصورت که با افزایش تابآوری اقتصادی، تولید ناخالص داخلی سرانه کشور نیز افزایش مییابد.
خلاصه ماشینی:
بدینمنظور از یک شاخص ترکیبی بومی متشکل از متغیرهای نرخ تورم، نرخ بیکاری، نرخ ارز، نسبت کسری بودجه به تولید ناخالص داخلی، سهم نفت در بودجه، نسبت صادرات غیرنفتی به واردات، نسبت واردات کالاهای واسطهای و اولیه به کل واردات، نسبت بودجه کل کشور به تولید ناخالص داخلی، نسبت مصرف دولت به مصرف کل اقتصاد، نسبت صادرات و واردات به تولید ناخالص داخلی، اقتصاد زیرزمینی، نسبت شاغلان با تحصیلات عالی به کل شاغلان دولت، ضریب جینی، نرخ باسوادی، تعداد بیمهشدگان اصلی تأمین اجتماعی، تابآوری اقتصادی متناسب با شرایط اقتصاد ایران، محاسبه شده و تفسیر میشود.
شاخص تابآوری گروه سنتنیال شاخص مقاومتپذیری اقتصادی شامل سنجش و محاسبه سیاستهای کلان اقتصاد، رشد بدهی بخش خصوصی بیشتر از حد آستانه، عنصر سلامت مالی بهعنوان بخشهای آسیبپذیر و همچنین شامل ساختارهای مهم اقتصادی و جنبه نهادی اقتصاد مانند کیفیت خدمات شهروندی، حکمرانی مطلوب، وابستگی صادراتی و تنوع صادراتی و اندازه نسبی ذخایر بینالمللی است.
با توجه به بالا بودن امتیاز کشورهای شرق آسیا نسبت به اروپا و آمریکا در شاخص رشد و تابآوری محاسبه شده، نتیجه میشود که ثبات در مؤلفههای اقتصاد کلان و بازار انعطافپذیر، مقاومت کشورها را در مقابل شوکهای خارجی افزایش میدهد همچنین این توانایی به وسیله نرخ بالای ذخایر و سرمایهگذاریهای ملی به همراه نهادهای (سازمانها) مناسب، رشد اقتصادی را موجب میشود.
Briguglio, Lino, and Stephen Piccinino, “Growth and Resilience in East Asia and The Impact of the 2009 Global Recession”, Available at: http://www.
Briguglio, Lino, (2014), A Vulnerability and Resilience Framework for Small States, University of Malta.
Briguglio Lino, (2016),"Exposure to External Shocks and Economic Resilience of Countries: Evidence from Global Indicators", Journal of Economic Studies, Vol. 43 Issue: 6, pp.