چکیده:
زمینه: امروزه طراحی مجموعه های دانشگاهی مناسب به منظور ارتقا کیفیت آموزشی و افزایش خلاقیت دانشجویان از اهمیت زیادی برخوردار است. بسیای از روانشناسان محیط و طراحان فضاهای آموزشی اعتقاد دارند محیط فیزیکی دانشگاه باید چنان سازماندهی گردد که هر فرد با توجه به توانایی ها ی خود به انجام فعالیت و یادگیری تشویق گردد. هدف: پژوهش حاضر به دنبال بررسی طراحی و برنامه ریزی محیط های آموزشی معماری است و برای دستیابی به این هدف به مقایسه تطبیقی مولفه های موثر بر ابعاد تاثیر گذار خلاقیت دانشجویان در طراحی چهار پردیس معماری: علم و صنعت، هنر اسلامی تبریز، باهنر کرمان و هنر اصفهان متمرکز است. روش: پژوهش به روش نیمه تجربی انجام شد. جامعه آماری دانشجویان برتررشته معماری دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه های نامبرده بودند. در انتخاب دانشگاه ها تلاش شد دو نمونه سنتی و مدرن از دو دسته بندی متفاوت تاریخی و طبیعی استفاده گردد .بررسی نمونه ها همراه با تحلیل کیفی می باشد. در نهایت طرح نهایی ارشد دانشجویان ممتاز این دانشگاه ها انتخاب شد و تاثیر گذاری محیط ها در خلاقیت طرح ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج هر مرحله از تحقیق در جلسات بارش افکار توسط گروه متمرکز 6 نفره از نخبگان مرتبط با آموزش معماری و با استفاده از کاربرد روش دلفی توسط نگارندگان مورد مداقه قرار گرفت. یافته: با تاکید بر فائق آمدن بر نیازهای نگرش خلاق دبلیو سانتراک: (آمادگی، رسیدگی و تحقیق، نهفتگی، ایستادگی، بصیرت)، به تعمیم رفتارهای یک جوان در حالات مختلف (کودک، بالغ، والد) پرداخته است. در مرحله بعد با کسب شناخت کافی از نحوه بروز رفتارها به بیان کالبد و عملکرد مورد نیاز با آن پرداخته شده است. نهایتا تمامی فضاهای نامبرده از جهت تاثیر بر خلاقیت یک دانشجوی برتر مقطع ارشد معماری با توجه به ویژگی های "بداعت و صراحت فضایی، دسترسی و انسداد، هندسه آفاقی و انفسی، فضاهای تعامل جمعی، فن آوری جدید و ارتباط با طبیعت" مورد بررسی کیفی قرار گرفته اند. نتیجه گیری: پردیس های جانمایی شده در بافت قدیم شهری که تغییر کاربری داده اند محیط مناسب تری را برای یادگیری فراهم نموده و بر خلاقیت افراد تاثیر بیشتری دارند.
خلاصه ماشینی:
با پذيرفتن اين نکته که انسان ها بيش از آنکه بر فضا تأثير بگذارند، از آن تأثير مي پذيرند اين مهم مد نظر قرار مي - 45 گيرد که نحوه طراحي فضاهاي آموزشي به گونه اي باشد که عناصر کالبدي تأثير خود در افزايش خلاقيت را بر مخاطب اعمال نمايد؛ زيرا که امرزه يکي از اساسيترين ضوابط تعليم بررس و تربيت تلاش براي اعتماد به نيروي عقل و استعداد تحليلگر دروني جوان است که اين امر ي داراي قواعدي نظير چون آزاد انديشي و خلاقيت ، عقلانيت ، پيشرفت ، مشارکت و کنش - تأثير گرايي، کيفيگرايي، استعدادها و تفاوت هاي فردي و نيز فرهنگ اجتماعي است .
ويژگيهاي تأثير گذار بر خلاقيت و نمود آنها در طرح (به تصویر صفحه رجوع شود) فضاي کالبدي آموزش استاد محور در ارتباط با خلاقيت دانشجويان معماري سازم در اين بخش با توجه به نتايج جدول شماره ١ ويژگيهاي محيطي مؤثر بر خلاقيت اني دانشجويان در محيط آموزشي پيگيري شده و از لحاظ کيفيت ارزش گذاري ميشود.
باور به تفاوت ها (پذيرش ظرفيت هاي هر فرد لازمه تأثيرگذاري در وي است ) در اين بخش تفاوت نسل جديد ٥٦ در استفاده بيشتر از پيش تکنولوژي و الگوهاي مورد قبول جامعه کنوني است ، اجتناب از برخورد از موضع قدرت (فضاها نبايد براي کنترل بيشتر بصورت کاملا قابل پيش بيني و جذابيت مطرح شوند بلکه بايد تعاملي ميان کنترل پذيري و شادابي محيط ايجاد شود) اصالت تأثير طرح و وابستگي آن به تاريخ پربار معماري ايراني نبايد با ديدي غير قابل تبديل و متحجرانه عوام انجام پذيرد، پايبندي عملي بدان چه به آن توصيه ميشود )استفاده از طراحي درخور زمان حاضر اما با پيشينه اي چند هزار ساله در معماري فضاهاي آموزشي امروز ميتواند منجر به فرد القاي اهميت اين مطالب در عمل و ساخت معماري نيز باشد).