چکیده:
این پژوهش به انگیزه ترسیم فرهنگ قرآن کریم درباره مبنامحوری اصل معاشرت معروف گونه با زنان و تعارض آن با رویکرد رفتارمحور برخی قرآن پژوهان در این باره، با روش توصیفی تحلیلی و بهره گرفتن از تفسیر اجتهادی، آیات مربوط و برداشت های قرآن پژوهان را مورد واکاوی قرار داده و طی آن روشن ساخته که نگاه قرآن کریم به قاعده مزبور، نگاهی مبنامحور بوده که به شخصیت و کرامت زن نیز توجه نموده است. بر خلاف رویکرد رفتارمحور به اصل معاشرت به معروف با زنان که حسن معاشرت و مدارای با زن را نه از جنبه شایستگی های وی، بلکه از جهت ترحم و انگاره ضعف و سستی زنان در برخی صفات انسانی و برتری ذاتی مردان نسبت به آن ها، لازم می داند فرهنگ قرآن کریم، برتری جنسیتی را مردود می شمارد و آفرینش زن را که در رویکرد رفتارمحور از دنده مرد بوده و به تعابیری از نقص و پستی برخوردار بوده همچون آفرینش مرد، از نفس واحده می شمارد و تفاوتی از این جهت در نظام آفرینش انسان ها قائل نیست.
خلاصه ماشینی:
com"/> پژوهشگر حوزه چکیده این پژوهش به انگیزۀ ترسیم فرهنگ قرآن کریم دربارۀ مبنامحوری اصل معاشرت معروفگونه با زنان و تعارض آن با رویکرد رفتارمحور برخی قرآنپژوهان در این باره، با روش توصیفی ـ تحلیلی و بهره گرفتن از تفسیر اجتهادی، آیات مربوط و برداشتهای قرآنپژوهان را مورد واکاوی قرار داده و طی آن روشن ساخته که نگاه قرآن کریم به قاعدۀ مزبور، نگاهی مبنامحور بوده که به شخصیت و کرامت زن نیز توجه نموده است.
بر خلاف رویکرد رفتارمحور به اصل معاشرت به معروف با زنان که حسن معاشرت و مدارای با زن را نه از جنبۀ شایستگیهای وی، بلکه از جهت ترحم و انگارۀ ضعف و سستی زنان در برخی صفات انسانی و برتری ذاتی مردان نسبت به آنها، لازم میداند فرهنگ قرآن کریم، برتری جنسیتی را مردود میشمارد و آفرینش زن را که در رویکرد رفتارمحور از دندۀ مرد بوده و به تعابیری از نقص و پستی برخوردار بوده همچون آفرینش مرد، از نفس واحده میشمارد و تفاوتی از این جهت در نظام آفرینش انسانها قائل نیست.
طفیلی بودن زن نسبت به مرد برخی از قرآنپژوهان، مراد از آموزههای قرآن کریم دربارۀ خلقت مرد و زن را چنین یافتهاند که زن از دندۀ چپ مرد آفریده شده است؛ چنانکه ذیل تفسیر آیۀ شریفۀ (یا أیها الناس اتقوا ربکم الذی خلقکم من نفس واحدة و خلق منها زوجها و بث منهما رجالا کثیرا و نساء)(نساء/1): «ای مردم، از پروردگارتان که شما را از «نفس واحدی» آفرید و جفتش را [نیز] از او آفرید، و از آن دو، مردان و زنان بسیاری پراکنده کرد، پروا دارید» تصریح کردهاند که خلقت حوا از دندۀ چپ حضرت آدم است (ابنکثیر، 1419: 2/181؛ ابنعربی، 1422: 1/137)، و حتی برخی این نوع خلقت را واضح و آشکار دانستهاند (کاشفی سبزواری، 1369: 162).