تحلیل محتوای کتاب کار و فناوری، مطالعات اجتماعی، فارسی و قرآن پایه ششم ابتدایی از نظر میزان درگیری فعال فراگیران بر اساس تکنیک ویلیام رومی مقاله

در این پژوهش به روش تحلیل محتوا، به تعیین میزان مسئله‌محوری و درگیری فعال فراگیران با کتاب‌های فارسی، مطالعات اجتماعی، قرآن و کار و فناوری سال 1394 پایه ششم دبستان بر اساس تکنیک ویلیام رومی پرداخته شده است؛ که به‌صورت سرشماری تمام محتوای متون، پرسش‌ها و تصاویر هر چهارکتاب مورد تحلیل قرار گرفت. در تحلیل متن، سؤالات و تصاویر کتاب مطالعات اجتماعی به ترتیب 978، 139 و 215 واحد مورد بررسی قرار گرفت که ضریب درگیری دانش‌آموز با متن، سؤالات و تصاویر به ترتیب 22/0، 17/1 و 08/0 محاسبه گردید. نتایج نشان داد فقط سؤالات در میزان تعیین‌شده تکنیک مذکور که گستره‌ای بین 4/0 تا 5/1 است که مبین فعّال بودن سؤالات است. در کتاب قرآن، در تحلیل متن، سؤالات و تصاویر، به ترتیب 610، 404 و 41 واحد مورد بررسی قرار گرفت که ضریب درگیری دانش‌آموز با متن، سؤالات و تصاویر به ترتیب 03/0، 6/0 و 07/0 محاسبه شد که فقط پرسش‌های کتاب در گسترة تعیین شده رومی قرار دارد. در تحلیل متن، سؤالات و تصاویر، در کتاب فارسی نیز به ترتیب 850، 108 و 44 واحد مورد بررسی واقع شد که ضریب درگیری دانش‌آموز با متن، سؤالات و تصاویر به ترتیب 03/0، 72/2 و 1/0 است که فقط سؤالات در میزان تعیین‌شده رومی، قرار دارد و درنهایت نتیجه تحلیل متن، سؤالات و تصاویر، کتاب کار و فناوری به تعداد 677، 132 و 183 واحد نشان داد که ضریب درگیری دانش‌آموز با متن، سؤالات و تصاویر به ترتیب 9/0، 3/2 و 2/1 است که هر سه، در گستره تعیین‌شده تکنیک رومی، است. در قسمت پرسش‌ها، در هر چهارکتاب ضریب درگیری یادگیرندگان با پرسش‌ها، نشان‌دهندة میزان درگیری بیش‌ازحد تعیین‌شده تکنیک یاد شده است. نتیجه تحلیل حاکی از این بود که متون و تصاویر این سه کتاب به‌صورت غیرفعال تنظیم شده است. درصورتی‌که نتایج تحلیل کتاب کار و فناوری، فعال بودن هر سه بخش متن، پرسش و تصویر را تأیید می‌کند.

Content analysis of business and technology, Social studies, Persian and Quran sixth grade books based on WiLiam Romey technique Marzieh dehghani Assistant Professor, University of Tehran, Tehran , Iran Abstract Textbook is the most important sources for learning, particularly in centralized educational systems. Therefore, in this study, content analysis method is used to determine problem centered and active involvement of learners in newly compilation Persian, social studies, Quran, and business and technology sixth grade books, year 1391 based on William Romey techniques. فراوانی و درصد پرسش‌های کتاب فارسی با ضریب درگیری دانش‌آموزان با متن کتاب {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} نتایج به دست آمده از تجزیه‌وتحلیل تصاویر در همه دروس کتاب فارسی پایه ششم دبستان نیز نشان می‌دهد که: حدود 71درصد واحدهای بررسی‌شده در مقوله a‌ (تصاویری که تنها برای بیان و تشریح موضوع خاصی در درس آمده‌اند)، حدود 18درصد واحدهای بررسی‌شده در مقوله b (یعنی تصاویری که از یادگیرنده می‌خواهد تا با استفاده از مفروضات داده شده در درس، فعالیت یا آزمایش خاصی را انجام دهد)، قرار داشته‌اند، هم‌چنین و هیچ تصویری در مقوله c یعنی مربوط به تصاویری که روش جمع‌آوری وسایل لازم برای آزمایش خاصی را تشریح می‌کند، اصلاً وجود نداشت و 11درصد مربوط به سؤال‌هایی بوده است که در هیچ‌یک از مقوله‌های فوق نمی‌گنجد، یعنی در قسمت d قرار داشته‌اند.