چکیده:
اگر جهانی شدن، فرآیندی در حال رخداد پنداشته شود که آگاهی در آن نقش اساسی دارد، آنگاه بازخوانی جهانی شدن و چگونگی طراحی برنامههای درسی برای افزایش آگاهی فراگیران در باره آن اهمیت مییابد. از سوی دیگر بینالمللیکردن برنامه درسی مفهومی جدید و در حال تحول است که به ویژه از اوایل قرن بیست و یکم در ادبیات برنامه درسی مورد توجه قرار گرفته است. علیرغم اهمیت و جایگاه چنین ایدهای، برداشتها و تفسیرها از این واژهها در بسیاری از ممالک به ویژه ایران توأم با ابهام، سردرگمی و عدم شفافیت است. مقاله حاضر در راستای بررسی این مفهوم در ادبیات برنامه درسی با استفاده از روش کتابخانهای و از طریق بررسی مقالات پژوهشی و مروری از ژورنالها و مجلات خارجی و داخلی در پایگاههای دادهای مختلف تلاش کرده تا برداشتهای مختلف از این واژهها را مفهومپردازی کرده و نمونهای از برنامههای درسی را در زمینه جهانی شدن و بینالمللی کردن معرفی نماید. یافتهها نشان داد که بایستی میان جهانی شدن و بینالمللی کردن برنامههای درسی تمایز قائل شد. اثرات واقعی تحولات ناشی از جهانی شدن و و بینالمللی کردن برنامه درسی البته تحولات همزمان با آن میبایست مورد توجه متخصصان آموزش و پرورش و البته برنامهریزان درسی قرار گیرد. عناصر برنامههای درسی در این عصر تحت تأثیر تحولات یاد شده، از ویژگیهایی برخوردار میگردد که آن را از سایر برنامههای پیشین متمایز میسازد. این ویژگیها در مورد عناصر اصلی برنامه شامل هدف، محتوا، روش و ارزشیابی در این نوشته مورد اشاره قرار گرفت. همچنین لازم است براساس فرهنگ، زمینه و متن هر جامعهای رویکردها و برنامههای خاص مورد توجه قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
در دنيايي که چالشها و فرصتها در ابعاد جهانی مشخصه آن است؛ دانشگاهها عوامل کلیدی تغییر هستند (The University of British Columbia,2006 بینالمللی كردن برنامه درسي میتواند به فعالیتهای بینالمللی مختلفي چون برنامههاي مطالعاتي خارج از کشور، دورههای زبانهای خارجی، برنامههای بین رشتهای و یا منطقهاي، و یا ارائه برنامهها و دورههای آموزشی با تمرکز بینالمللی، فرهنگی، و یا مقايسهاي اطلاق گردد (Bremer & van der Wende, 1995) ) اخيراً بينالمللي كردن برنامه درسي به معناي «بينالمللي شدن در منزل» نيز تعريف شده كه به موجب آن دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي و حتي مدارس متوسطه و كالجها در صدد تدارك فرصتهاي رشد و توسعه شخصي و حرفهاي به همه دانشآموزان و دانشجويان حاضر در صحنه اقتصاد جهاني هستند (Fathi Vajargah, 2013).
به عنوان مثال، چگونه ما بُعد چندفرهنگی را در آموزش از راه دور كه هدف آن آموزش دانشآموزانی است که در محیطهای گوناگون فرهنگی زندگی میکنند؛ وحدت بخشيده و آن را عنوان نماييم؟ چگونه چالشهای ارتباطات بین فرهنگی در یک محیط آنلاین، آموزش و یادگیری آنلاین را تحت تأثیر قرار ميدهد؟ ویژگیهای دورههای آنلایني که ويژه اين تنوع باشد؛ چيست؟ و اصول راهنما برای طراحی چنین دورههایي چيست (Rutherford, Kerr, 2008)؟ حال دو نمونه از برنامههای درسی در عصر جهانی شدن (Retrieved from Ayati, 2008) و در ارتباط با بینالمللی کردن برنامه درسی (University of Minnesota, 2014) ارائه میگردد.
بينالمللي كردن و برنامههاي درسي از نظر دانشگاه مینهسوتا (University of Minnesota, 2014)، بینالمللی کردن برنامه درسی و دانشگاه شامل تمام تجربیات یادگیری است که از طریق آن دانشجويان، اساتيد و کارکنان بتوانند شایستگیهای جهانی و بین فرهنگی را كسب كنند.