چکیده:
هدف اصلی این پژوهش، مطالعه و بررسی تاثیر تنوع سازی شرکتی بر ارزش شرکت با در نظر گرفتن فرصت های رشد در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. متغیر وابسته پژوهش از طریق نسبت جمع ارزش بازار سهام و ارزش دفتری بدهی به ارزش ورودی شرکت های تنوع یافته محاسبه گردید. ارزش ورودی شرکت های تنوع یافته نیز، از طریق مجموع حاصلضرب فروش هر بخش شرکت تنوع یافته در ضریب میانه نسبت جمع سرمایه (ارزش بازار سهام به علاوه ارزش دفتری بدهی ها) به فروش شرکت های تک بخشی در هر صنعت محاسبه شد. همچنین از سه شاخص آنتروپی، هرفیندال و تعداد بخش ها برای محاسبه متغیر مستقل (تنوع سازی) استفاده گردید. فرصت های رشد نیز از طریق نسبت Q توبین اندازه گیری گردید. جامعه آماری پژوهش شامل 191 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (55 شرکت تنوع یافته و 136 شرکت تک بخشی) بین سال های 1395-1391 می باشد. نتایج حاصل از رگرسیون حاکی از آن بود که تنوع سازی بر ارزش شرکت تاثیر معنا داری دارد. هر سه شاخص تنوع سازی شامل شاخص آنتروپی و شاخص هرفیندال و تعداد بخش ها دارای تاثیر مثبت بر ارزش شرکت می باشد. همچنین نتایج تحقیق حاکی از نقش تعدیل گر متغیر فرصت های رشد بر ارتباط بین تنوع سازی و ارزش شرکت است.
خلاصه ماشینی:
ارزش ورودي شرکت هاي تنوع يافته نيز، از طريق مجموع حاصل ضرب فروش هر بخش شرکت تنوع يافته در ضريب ميانه نسبت جمع سرمايه (ارزش بازار سهام به علاوه ارزش دفتري بدهيها) به فروش شرکت هاي تک بخشي در هر صنعت محاسبه شد؛ همچنين از سه شاخص آنتروپي، هرفيندال و تعداد بخش ها براي محاسبه متغير مستقل (تنوع سازي) استفاده شد.
هر سه شاخص تنوع سازي شامل شاخص آنتروپي و شاخص هرفيندال و تعداد بخش ها داراي تأثير مثبت بر ارزش شرکت است ؛ همچنين نتايج تحقيق حاکي از نقش تعديل گر متغير فرصت هاي رشد بر ارتباط بين تنوع سازي و ارزش شرکت است .
در اين پژوهش از نسبت کيو توبين براي اندازه گيري فرصت هاي رشد با استفاده از مدل پيشنهادي [٧] استفاده شده است که به صورت زير محاسبه ميشود: رابطه (٤) در معادله مزبور MV، ارزش بازار سهام ؛ BVD، ارزش دفتري بدهيها؛ INV، ارزش دفتري موجودي کالا؛ CA، داراييهاي جاري و TA، جمع داراييها تعريف شده اند.
مطابق با تحقيق [٩] ارتباط بين تنوع سازي و فرصت هاي رشد از طريق معادله زير مورد بررسي قرار ميگيرد: رابطه (٥) در معادله مزبور DIVER، شاخص هاي تنوع سازي (شامل تعداد بخش ها، شاخص هرفيندال و شاخص آنتروپي)، LTA، لگاريتم طبيعي (Ln) داراييهاي شرکت ، DTA نسبت بدهي به دارايي، λ اثر مقاطع (شرکت ) و δ اثر زماني تعريف شده است .
با توجه به اينکه عمده شرکت هاي موجود در صنايع ايران ، از تنوع سازي همگون برخوردار هستند؛ لذا در اين تحقيق ، از نرخ رشد هر بخش در اقتصاد کشور (IndustryGDP) نيز به عنوان متغير صنعت استفاده شده است .
(
, 
, 
)
