چکیده:
آیندهپژوهی و واکاوی پیشرانهای جهانی و ترسیم فضای حاکم بر آینده روابط فرهنگی بینالمللی، چهارچوب مناسبی را برای ارائه تفسیری معقول از آینده درخشان و درعینحال تحولپذیر تمدن نوین اسلامی فراهم میآورد؛ بهگونهایکه با بررسی زمینهها و روندهای تأثیرگذار بر نقشآفرینی تمدن نوین اسلامی در حوزه خارج از جهان اسلام، میتوان به نیروهای در حال شکلگیری در آینده نظام فرهنگی بینالمللی اشاره کرد و به این نتیجه رسید که باتوجهبه آینده روندهای فرهنگی جهانی، تمدن نوین اسلامی توانایی ایفای نقش بالنده در نظام بینالمللِ در حال تغییر و همچنین قابلیت شکلدهی به هندسه قدرت جهانی را داراست؛ چراکه باتوجهبه شرایط متحول، پویا و انتقالی نظام بینالملل ـکه با روندهای پیچیدگی، شفافیت و آسیبپذیری همراه استـ تمدن نوین اسلامی قابلیت آن را دارد که به نقشآفرینی فزاینده در آینده روندهای فرهنگی ـ تمدنیِ جهانی در خارج از جهان اسلام مبادرت ورزد و به بازیگری تأثیرگذار بر نظام تصمیمگیری جهانی تبدیل شود. این مقاله با طرح این پرسش که مهمترین پیشرانهای خارجی تمدن نوین اسلامی چیستند و چگونه پیشبرد این ایده را عملیاتی و تثبیت میکنند، به شناخت دقیق تمدن نوین اسلامی و واکاوی پیشرانهای ظهور و پیشبرد آن در خارج از جهان اسلام در سطوح دولتها، ملتها و سازمانهای بینالمللی میپردازد.
خلاصه ماشینی:
واکاوی پیشرانهای خارجی تمدن نوین اسلامی غلامرضا کریمی 1 دانشیار دانشگاه خوارزمی چکیده آیندهپژوهی و واکاوی پیشرانهای جهانی و ترسیم فضای حاکم بر آینده روابط فرهنگی بینالمللی، چهارچوب مناسبی را برای ارائه تفسیری معقول از آینده درخشان و درعینحال تحولپذیر تمدن نوین اسلامی فراهم میآورد؛ بهگونهایکه با بررسی زمینهها و روندهای تأثیرگذار بر نقشآفرینی تمدن نوین اسلامی در حوزه خارج از جهان اسلام، میتوان به نیروهای در حال شکلگیری در آینده نظام فرهنگی بینالمللی اشاره کرد و به این نتیجه رسید که باتوجهبه آینده روندهای فرهنگی جهانی، تمدن نوین اسلامی توانایی ایفای نقش بالنده در نظام بینالملل در حال تغییر و همچنین قابلیت شکلدهی به هندسه قدرت جهانی را داراست؛ چراکه باتوجهبه شرایط متحول، پویا و انتقالی نظام بینالملل ـکه با روندهای پیچیدگی، شفافیت و آسیبپذیری همراه استـ تمدن نوین اسلامی قابلیت آن را دارد که به نقشآفرینی فزاینده در آینده روندهای فرهنگی ـ تمدنی جهانی در خارج از جهان اسلام مبادرت ورزد و به بازیگری تأثیرگذار بر نظام تصمیمگیری جهانی تبدیل شود.
تبیین و گسترش تمدن نوین اسلامی در قالب اهداف فرهنگی، به دو منظور انجام میگیرد: نخست، تصویرپردازی واقعی و مثبت، که تصورات کلیشهای نادرست و تلقیات مخدوش از آن را اصلاح کند؛ چون بسیاری از موانع، تصاویر و تعابیر واقعی از مردم، فرهنگ و تمدن اسلامی، ناشی از سوءبرداشتها و سوءتفاهمهای دیگر ملتهاست که خود معلول عدم درک و شناخت واقعی آن است؛ دوم، خنثیسازی و مقابله با تصاویر و تبلیغات منفیای است که برخی کشورها و بازیگران بینالمللی از جهان اسلام ارائه دادهاند؛ بنابراین، معرفی و اشاعه فرهنگ اصیل اسلامی از طریق دیپلماسی، یکی از مهمترین و بهترین راهکارها و سازوکارهای مواجهه با این سیاست فرهنگی و منطقهای بهشمار میرود (دهقانی فیروزآبادی، 1389: ص106).