نگاهی به پیامدگرایی قاعده‌نگر مقاله

در اخلاق هنجاری، نظریه‌های وظیفه‌گرایانه در مقابل نظریه‌های پیامدگرایانه قرار می‌گیرند. درحالی‌که پیامد‌گرایی، اعمال درست را براساس غایت‌های خیر مشخص می‌کند، وظیفه‌گرایی مدعی است، غایت‌ها و وسیله‌های نیل به آن‌ها به‌خودی‌خود با عمل مرتبط‌اند و پیوندی ناگسستنی با یکدیگر دارند؛ اما دراین‌بین، ویژگی‌های مهم دیگری نیز وجود دارند که تعیین‌کنندۀ درستی و نادرستی اعمال‌اند. پیامد‌گرایی به دو شاخۀ پیامد‌گرایی عمل‌نگر و پیامد‌گرایی قاعده‌نگر تقسیم می‌شود و هردو در این توافق دارند که اعمال را باید براساس نتیجه‌ها و پیامدهای آن‌ها ارزیابی کرد؛ اما در اینکه معیار اصلی ارزیابی چیست، اختلاف دارند. براساس پیامد‌گرایی عمل‌نگر، داوری و ارزیابی شخصِ فاعل یا قضاوت خود فرد، ملاک تعیین‌کنندۀ درستی یا نادرستی عمل است؛ اما براساس پیامدگرایی قاعده‌نگر، اصول کلی تعیین می‌کنند که انجام کدام عمل، درست است. در این مقاله پیامد‌گرایی قاعده‌نگر و انتقادهای وارد بر آن را بررسی می‌کنیم.