چکیده:
مطالعۀ حاضر پژوهشی کیفی با هدف شناسایی عوامل تجرد قطعی در دختران است. افزایش میزان تجرد در جامعۀ ما نشاندهندۀ نوعی ناهنجاری در نهاد ازدواج است. پیامدهای تجرد به ویژه برای زنان، ضرورت بررسی علل و عوامل بروز این پدیده را مورد تأکید قرار میدهد. اطلاعات، از طریق مصاحبۀ نیمه ساختار یافته گردآوری شد. جامعۀ مورد مطالعه را دختران 45 سال و به بالای شهر تهران که خودخواسته قصد ازدواج ندارند، تشکیل میدهند که از میان آنها 23 نفر به روش نمونهگیری هدفمند و با استفاده از تکنیک گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. برای تحلیل دادهها، از فن تحلیل موضوعی (تم) استفاده شد. پس از مرور و سازماندهی متن مصاحبهها، کدگذاری و شناسایی مفاهیم اولیه صورت گرفت. مفاهیم ذیل 9 مقوله جای داده شدند. این مقولات در قالب سه مقولۀ محوری: نگاه آرمانگرایانۀ دختران به ازدواج، تغییر نگاه نسبت به جایگاه دختران در خانواده و شرایط اجتماعی کاهش دهندۀ جاذبۀ ازدواج طبقهبندی شدند. با توجه به مقولات محوری، مقولۀ هسته "آرمانگرایی برآمده از ارزشهای فرامادی" شکل گرفت.
خلاصه ماشینی:
نتویمو و ابانیهه ١(٢٠١٤) در مطالعه ای با انجام ٢٧ مصاحبۀ عمیق با زنان ٣٠ سال و به بالای هرگز ازدواج نکرده در لاگوس نیجریه ، دریافتند که استقلال اقتصادی و توانمندی اقتصادی و همچنین ترجیحات فرد در انتخاب همسر و نیز تجربیات زناشویی زنان متأهل ، عوامل خانوادگی ، باورهای فرهنگی ،و تحصیلات بالا از عواملی بوده که موجب عدم گرایش دختران به ازدواج شده است .
حال با توجه به این که در ایران نیز همانند دیگر جوامع ، موقعیت اجتماعی زنان تغییر کرده است ، باید دید که چه عواملی سبب تجردگزینی در دختران ٤٥ سال به بالای شهر تهران شده است .
مقولات شناسایی شده را، با استناد به گفته های مصاحبه شوندگان ، در مجموع در سه مقولۀ فردی ، خانوادگی و اجتماعی می توان دسته بندی کرد: ١- عوامل مرتبط با فرد الزامی تلقی نکردن امر ازدواج ازدواج دغدغۀ اصلی برخی از افراد مورد مطالعه در این پژوهش نبوده و پیشرفت های اقتصادی از قبیل تحصیلات ، اشتغال و استقلال اقتصادی از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است .
در سطح کلان تغییر ارزش های اجتماعی در مورد تجرد دختران ، دگرگونی ارزش های مرتبط با شایستگی و موفقیت در جامعه ، و شرایط و ارزش های اجتماعی کاهش دهندٔە ثبات و جاذبۀ زندگی زناشویی ، سبب بروز سخت گیری در امر انتخاب همسر و در نهایت انصراف از ازدواج در این دختران (به گفتۀ خودشان ) شده است .