چکیده:
یکی از معضلات مهم شهرنشینی روند رو بهرشد تولید زباله میباشد. مدیریت پسماند مسئلهای است که بهدنبال پیشرفت
زندگی اجتماعی انسانها و افزایش تعاملاتشان با محیطزیست شکل گرفت. محیطزیست مجموعهای بسیار بزرگ و
پیچیده از عوامل گوناگون است که بر اثر روند و تکامل تدریجی موجودات زنده و اجزای سازنده سطح زمین به وجود آمده
است. بنابراین در فعالیتهای انسان تاثیر میگذارد و از آن متاثر میگردد. مدیریت پسماندهای شهری به عواملی همچون
تولید زوایده جمع آوری، حمل و نقلء دفن زباله و بازیافت آن بستگی داردء بنابراین محدوده مدیریت این مقوله بسیار وسیع
و متغیر استء برای چنین موضوعی راهی جز مدیریت و برنامه راهبردی وجود ندارد. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی-
تحلیلی و هدفی کاربردی به بررسی نحوه مدیریت پسماندهای شهری در ایران و بیان مشکلات آن پرداخته است و
راهکارهایی را با توجه به نمونههای موفق جهانی بیان کرده است. معرفی مدیریت پسماند در کشورهای پیشرفته از جمله
المان و آمریکاء نشاندهنده عقبماندگی ایران در این زمینه میباشد و با توجه به حجم تولیدی زبالههای شهری، از
ظرفیت اقتصادی آن به صورت مطلوب استفاده نشده است.
خلاصه ماشینی:
معرفی مدیریت پسماند در کشورهای پیشرفته از جمله آلمان و آمریکا، نشاندهنده عقبماندگی ایران در این زمینه میباشد و با توجه به حجم تولیدی زبالههای شهری، از ظرفیت اقتصادی آن به صورت مطلوب استفاده نشده است.
یکی از چالشهای پیشروی شهرهای ایران تامین انرژی است و این مسئله باعث میگردد در آینده نهچندان دور به کارآیی پسماند در تولید انرژی بهصورت ویژه پرداخته شود در صورتیکه در حال حاضر حجم قابل توجهی از منابع ارزشمند با قابلیت تبدیل به ارزشهای پولی با دفن شدن زیر خاک میرود.
وجود ۷۰ درصد مواد آلی قابل کمپوست و بیش از ۴۰ درصد رطوبت در پسماند های خانگی از یک سو و تفاوت فاحش آب و هوا و شرایط زیست در مناطق مختلف کشور با سبک و فرهنگ منحصر به خود از سوی دیگر خود دلیلی بر عدم استفاده بیرویه از تکنولوژیهای وابسته به خارج است، تجربه سالها رکود در عمل آوردن کمپوست و پرداخت هزینههای گزاف جمعآوری و دفع پسماند که تنها برای شهرهای مختلف کشور روزانه حدود ۱۰% بودجه شهرداریها را تشکیل میدهد نشانگر اهمیت این مسئله در برنامههای محیطزیست کشور است(برزن نیوز،1397).
مدیریت پسماندهای شهری به عواملی همچون تولید زواید، جمع آوری، حمل و نقل، دفن زباله و بازیافت آن بستگی دارد، بنابراین محدوده مدیریت این مقوله بسیار وسیع و متغیر است، برای چنین موضوعی راهی جز مدیریت و برنامه راهبردی وجود ندارد(عباسی،1383).
2-4- اجزای سیستم مدیریت پسماند اﺟﺰای اﺻﻠﯽ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ اﻣﺮوزی ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺷﺎﻣﻞ بخشهای ﺗﻮﻟﯿﺪ، ﺟﻤﻊآوری، ﺗﻔﮑﯿﮏ، ﭘﺮدازش و ﺑﺎزﯾﺎﻓﺖ میباشد(عباسی،1383)؛ 2-4-1- تولید پسماند شامل فعالیتهایی است که درآن مواد بیارزش یا باید دور ریخته شوند و یا برای دفع، جمعآوری گردند.