چکیده:
اهداف و زمینهها: خشکسالی از ویژگیهای طبیعی است و در هر منطقه ای که به وقوع می پیوندد منجر به ضررهای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی میشود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط الگوهای پیوند از دور و خشکسالی در حوضه قره قوم بود.
روششناسی: داده های بارش 30 ایستگاه باران سنجی و سینوپتیک و نیز داده های مربوط به 32 نمایه عددی پیوند از دور از سایت نوآ طی دوره آماری 2013-1987 اخذ شد. داده های شاخص بارش استانداردشده در مقیاس 9 تا 48ماهه با روش تحلیل عاملی گروه بندی و ایستگاه های دارای رفتار مشابه در پهنه مطالعاتی شناسایی شد. سپس رابطه میانگین شاخص خشکسالی هر پهنه با تکتک الگوهای پیوند از دور بهصورت همزمان و با تاخیر 6 و 9ماهه از طریق روش آماری همبستگی ارزیابی شد.
یافتهها: الگوی چندمتغیره انسو نوسان دههای اقیانوس آرام، نوسان جنوبی، نینو 4/3 و 3 بیشترین همبستگی معنیدار را با مقیاسهای شاخص بارش استانداردشده داشتند. همبستگی تاخیر زمانی 6ماهه شاخص خشکسالی با چهار عامل (کل حوضه) شاخص خشکسالی با شاخص نینو 4، 4/3 و 3، چندمتغیره انسو، نوسان مادن جولیان در مناطق 20، 70، 80، 100 درجه شرقی ارتباط مستقیم و با شاخص آرام شرقی، نوسان جنوبی و مادن جولیان در مناطق 160 درجه شرقی، 120 و 40 درجه غربی دارای رابطه معکوس معنی دار بود. چهار عامل (کل ایستگاههای حوضه) تاخیر زمانی 9 ماهه شاخص خشکسالی ارتباط معکوس معنی دار با شاخص آرام شرقی، نوسان جنوبی و نوسان مادن جولیان در مناطق 120 و 40 درجه غربی نشان داد و با شاخص نینو 3، چند متغیره انسو و نوسان مادن جولیان در مناطق 70، 80 و 100 درجه شرقی دارای رابطه مستقیم معنی دار داشت.
نتیجهگیری: ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﯽداری ﺑﯿﻦ الگوهای ﭘﯿﻮﻧﺪ از دور ﺑﺎ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽﻫﺎی حوضه قرهقوم وﺟﻮد دارد.