چکیده:
در این پژوهش به تحلیل فراوانی رودبادهای مرتبط با رخداد طوفانهای حوضه آبریز ارمند با بهرهگیری از رویکرد محیطی به گردشی پرداخته شده است. در این راستا، از پایگاه داده بارش روزانه ایستگاههای سینوپتیک چهارمحال و بختیاری استفاده شده است، طی سالهای 1352-1383 (طی 11315 روز) روی یاختههایی به ابعاد 14*14 کیلومتر، به روش کریجینگ میانیابی و ترسیم شد و فراگیرترین بارشهای منطقه بر اساس شاخص پایه صدک 99 ام، برای تحلیل گزینش شد. فراوانی رودبادها و موقعیت آنها در محدوده وسیعی از صفر تا 120 درجه شرقی و صفر تا 80 درجه شمالی در 2 تراز 250 و 300 هکتوپاسکال طی 4 دیدهبانی همدید در ساعتهای 00:00، 06:00، 12:00 و 18:00 گرینویچ بررسی گردید. نتایج نشان میدهد که رودبادها از نظر زمانی در تراز 250 هکتوپاسکال در ساعت 06:00 فراوانی بالایی را نشان میدهد؛ در تراز 300 هکتوپاسکال عمدتا در ساعت 18:00 بر روی منطقه مطالعاتی نمودی آشکار دارند. درعینحال، میانگین سرعت رودبادها روی نقشهها در این ساعتها که از یک سو منطبق بر رخداد بیشینه فراوانی رودبادها و از دیگر سو مقارن با وقوع بیشینه سرعت رودبادها در پهنه مطالعاتی است؛ بیانگر قرارگیری ربع چهارم هسته رودباد (که باافزایش تاوایی مثبت و همچنین واگرایی سطوح فوقانی و همگرایی سطوح پایین جو همراه است) بر روی حوضه آبریز ارمند است. بهطورکلی، کشیدگی رودباد در تراز 300 هکتوپاسکال در اغلب موارد در ساعت 18:00 نشان از ضخامت لایه ناپایدار دارد که میتواند بارشهای حدی و فراگیر را در حوضه آبریز ارمند ایجاد نماید.
خلاصه ماشینی:
درعین حال ، میانگین سرعت رودبادها روی نقشه ها در این ساعت ها که از یک سو منطبـق بـر رخداد بیشینه فراوانی رودبادها و از دیگر سو مقارن با وقوع بیشـینه سـرعت رودبادهـا در پهنـه مطالعـاتی است ؛ بیانگر قرارگیری ربع چهارم هسته رودباد (که باافزایش تـاوایی مثبـت و همچنـین واگرایـی سـطوح فوقانی و همگرایی سطوح پایین جو همراه است ) بر روی حوضه آبریز ارمند است .
نقشه میانگین سرعت رودباد برای ساعت فوق که منطبق بر وقـوع بیشـینه فراوانی رودبادها و مصادف با رخداد بیشینه سرعت آنها در محدوده مطالعـاتی مـیباشـد، بیـانگر ایـن اسـت کـه ربـع چهارم (که با افزایش تاوایی مثبت و همچنین واگرایی سـطح فوقـانی و همگرایـی سـطوح پـایین جـو همـراه اسـت ) برروی محدوده مطالعاتی واقع شده است .
در طـی ایـن ساعت های چهارگانه همدید در رخداد رودبادهای این تراز جوی تنها وضعیت رودبادها در سـاعت ٠٦:٠٠ منطبـق بـر وقوع بیشینه فراوانی رودباد میباشد.
بررسـی میـانگین سـرعت رودبادهـا در سـاعت های همدید در این تراز جوی نیز حاکی از استقرار هسته های سرعت در طی ساعت های مصادف با رخـداد مقـادیر بیشـینه فراوانی رودباد (٠٠:٠٠، ٠٦:٠٠ و ١٨:٠٠) بر روی پهنه مطالعاتی بود.
در طـی ایـن سـاعت هـای چهارگانه همدید در رخداد رودبادهای این تراز جوی تنها وضعیت رودبادها در ساعت ٠٦:٠٠ منطبق بر وقـوع بیشـینه فراوانی رودباد می باشد.
Heavy Rain in the middle East related to Unusual Jet Stream Properties, Bulletin American Meteorological Society, Vo1.
Variability in the Position and Strenght of Winter Jet Stream Cores Related to Northern Hemisphere Teleconnections, Journal of climate, Vol 21, pp 584-592.