چکیده:
بدسرپرستی در کودکان، مشکلات رفتاری و هیجانی شدیدی را به همراه دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی هنردرمانی گروهی بیانگر بر کاهش مشکلات درونیسازی و برونیسازی کودکان بدسرپرست انجام شد. طرح پژوهش شبه آزمایشی بهصورت پیشآزمون-پسآزمون با گروه آزمایش و کنترل بود. 21 نفر از کودکان مقیم در دو مرکز شبهخانواده در شهر تهران با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و به شیوة تصادفی در دو گروه قرار گرفتند،11 کودک در گروه آزمایش و 10 کودک در گروه کنترل شرکت داشتند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقهای مداخله هنردرمانی گروهی و گروه گواه هیچگونه مداخلهای دریافت نکرد. برای جمعآوری دادهها از فهرست رفتاری کودک آخنباخ استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد آزمودنیهای گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه کاهش معناداری در مشکلات درونیسازی شده شامل تحریکپذیری، اضطراب/ افسردگی، گوشهگیری و نشانههای بدنی و همچنین مشکلات برونیسازی شده شامل پرخاشگری داشتند. با توجه به یافتههای پژوهش، به نظر میرسد هنردرمانی بتواند بهعنوان روشی مؤثر و کارآمد در کاهش مشکلات رفتاری هیجانی کودکان بدسرپرست در مداخلات به کار گرفته شود.
Poor caregiver in children associate with severs behavioral and emotional problems. Current study investigates the effectiveness of art therapy on externalized and internalized problems in children with poor caregiver. This research is a quasi-experimental study with pre and post- tests. The 21 subjects were selected from two family canters in Tehran. They were assigned randomly to the control and experimental groups. Art therapy was conducted with the experimental group during 10 sessions (90 min for each session per week) and the control group did not receive any interventions. Then the Child behavior checklist questionnaire (Achenbach) was administered at post-test and pretest in two groups. Statistical analysis was conducted by using the analysis of variance. The results of analysis of covariance showed that there is a significant decrease in internalizing problems including; irritability, anxiety/depression, isolation and physical symptoms, and externalizing problems such as; aggression in experimental groups (p<0.05). Regarding the findings of present research, it seems that art therapy can be utilized as an effective and efficient therapeutic intervention to diminish the behavioral and emotional problems in children with poor caregiver.
خلاصه ماشینی:
اثربخشی هنردرمانی گروهی بیانگر بر کاهش مشکلات درونیسازی و برونیسازی کودکان بدسرپرست حمیده محمدینسب* دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی هنردرمانی گروهی بیانگر بر کاهش مشکلات درونیسازی و برونیسازی کودکان بدسرپرست انجام شد.
نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد آزمودنیهای گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه کاهش معناداری در مشکلات درونیسازی شده شامل تحریکپذیری، اضطراب/ افسردگی، گوشهگیری و نشانههای بدنی و همچنین مشکلات برونیسازی شده شامل پرخاشگری داشتند.
واژههای کلیدی: هنردرمانی گروهی بیانگر، مشکلات درونیسازی، مشکلات برونیسازی، کودکان بدسرپرست The effectiveness of art therapy on behavioral and emotional problems among poor caregiver Hamide Mohammadi Nasab.
نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان میدهد که برنامه هنردرمانی در کاهش مشکلات درونیسازی کودکان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شامل مشکلات اضطراب/ افسردگی، تحریکپذیری و مشکلات بدنی تأثیر معناداری داشته است.
نتایج به دست آمده در این پژوهش در راستای تحقیقات متعددی است که اثر هنردرمانی را در کاهش اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و مشکلات جسمانی سازی نشان میدهند.
همچنین نتایج پژوهش همسو با نتایج پژوهشهای مؤمنی و شلانی (1395)، جمشیدی سیانکی، مظاهری، زاده محمدی و اناری (1394)، شلانی، کرمی، مؤمنی (1394) است که نشان داد هنردرمانی میتواند بر کاهش مشکلات برونیسازی کودکان مؤثر باشند.
همچنین با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد میشود در مراکز نگهداری کودکان بیسرپرست و بدسرپرست از هنردرمانی برای کاهش مشکلات روانشناختی این کودکان استفاده شود.