خلاصه ماشینی:
بنابراین، موج و تهاجم غربی به‌سوی بلاد اسلامی قوی بود و آنها به‌شدت به جنگ با خلافت عثمانی احتیاج داشتند و بر همین اساس، گروه‌های مختلفی را به وجود آوردند که یکی از مهم‌ترین این گروه‌ها، «وهابیت» بود.
الآن به‌دلیل یک سری مسائل سیاسی صرف، مشاهده می‌کنیم که عوامل بقای وهابیت بسیار کم هستند و عوامل افول آنها فراوان است؛ از جملۀ این عوامل می‌توان به درگیری‌های داخلی بین خودشان اشاره نمود.
به همین دلیل است که آنان در افغانستان گسترش داشته‌اند؛ یعنی در مکان‌هایی که وهابیت را به‌عنوان عقیده و مذهب قبول می‌کنند، جهل و تخلف وجود دارد.
مثلا اگر یک حزب وهابی باشد که مردم عضو آن شوند و از آن سود ببرند، این ممکن است سبب رشد و گسترش آنها شود.
من در مصر مشاهده کردم که از عوامل عدم‌پذیرش وهابیت این بود که آنها می‌گفتند: حضرت زینب( چیست؟!
بنابراین، تفاوت‌هایی اساسی بین وهابیت و اهل‌سنت وجود دارد؛ از جمله مسئلۀ تجسیم، مسئلۀ تکفیر، ادعای اینکه آنها ورثۀ سلف هستند؛ حکم به تکفیر اشاعره و...
شما یک سری از مؤلفه‌های افول وهابیت را ذکر فرمودید، اگر ممکن است این مسئله را بیشتر توضیح بدهید و دلایل بیشتری برای روبه‌افول بودن عقیدۀ وهابیت ذکر کنید.
همچنین دلیل دیگر ما این است که مسلمانانی که هرچه عربستان سعودی می‌گفت قبول می‌کردند، الآن دیگر دوست ندارند که به سخنان آنها گوش فرا دهند.
به‌نظر شما، در کنار عوامل داخلی که از درون در حال رخ‌دادن است، چه عواملی به افول بیشتر وهابیت کمک می‌کند؟ متولیان امر دین در جهان اسلام باید چه اقداماتی در این جهت انجام دهند؟ تبلیغات بسیار مهم است.
(
, 
, 
)
