چکیده:
امروزه وضعیت زنان در هر کشوری به یکی از مهمترین شاخص های ارزیابی عدالت اجتماعی تبدیل شده است. از سوی دیگر پژوهشهای بین المللی در دهه های اخیر وضعیت زنان در جهان را با واژه" زنانه شدن فقر " توصیف می کنند. آمارتیا سن این وضعیت را ناشی از ساختارهای فرهنگی و اجتماعی می بیند که قابلیت های محدود تری را در زنان نسبت به مردان جهت بیرون رفت از وضعیت فقر ایجاد می کند.این پژوهش با روش تحلیل ثانویه قصد دارد روند زنانه شدن فقر در ایران را در طول سه دهه اخیر مطالعه کند. پژوهش ازچهار شاخص : «شاخص نرخ رشد تعداد زنان شاغل»،« نرخ مشارکت اقتصادی زنان»، «شاخص شکاف جنسیتی» و «سهم زنان سرپرست خانوار»استفاده کرده است. یافته ها نشان میدهد،نرخ رشد تعداد شاغلین زن در بازه سالهای 65-75، معادل 78 درصد بوده اما این نرخ در سالهای 85-95 به 20.7 درصد کاهش یافته است.همچنین نرخ مشارکت اقتصادی از 6.98 درصد در سال 65 به 15.9 در سال 95 افزایش یافته اما این نرخ در مقایسه با کشورهای خاورمیانه نیز از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست. در رابطه با شاخص شکاف جنسیتی، در سال 95، سهم مردان از مشاغل مزد و حقوقبگیری 82.7 درصد و سهم زنان تنها 17.3 درصد بوده است. بعلاوه، سهم خانوارهای زن سرپرست رشدی معادل 77.46 درصد در 30 سال گذشته داشته است.
خلاصه ماشینی:
با توجه به مطالب برشمرده ، سوال اصلی این تحقیق عبارتست از: «زنانه شـدن فقـر در ایران در سه دهه اخیر چه روندی را طی کرده است ؟» بمنظور پاسخگویی به این سـوال و رفع کاستی های موجود در تحقیقات پیشین از چهار شاخص : «شاخص نـرخ رشـد تعـداد زنان شاغل » ،« نرخ مشارکت اقتصادی زنان »، «شـاخص شـکاف جنسـیتی » و «سـهم زنـان سرپرست خانوار» استفاده شده است .
نرخ رشد تعداد زنان شاغل در سالهای ٦٥-٩٥- درصد مأخذ: بر اساس مرکز آمار ایران و نتایج آمارگیری نیروی کار (تابستان ١٣٩٥) در رابطه با نرخ بیکاری نیز می توان گفت : از سال ١٣٦٥ تا ١٣٧٥، نرخ بیکاری زنـان از ٢٥.
شکاف میان سهم زنانشاغل و بیکار دارای تحصیلات دانشگاهی در سالهای ١٣٨٤-٩٥درصد مأخذ: بر اساس داده های طرح آمارگیری نیروی کار، مرکز آمار ایران در جدول زیر، گروه های عمده فعالیت اقتصادی زنان در سه بخش کشاورزی، صنعت و خدمات در بازه ٣٠ ساله ١٣٦٥ تا ١٣٩٥ نشـان داده شده است .
بعلاوه ، بررسی های انجام شده بر اساس نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در ارتبـاط بـا اشتغال مزد و حقوق بگیری در ایران نشان می دهد که ، اشتغال زنان در بخش خصوصـی در سال های ١٣٧٥ تا ١٣٩٥، بیش از ٣٧ درصد رشد داشته است .
سهم زنان بیکارقبلاً شاغل در سال ١٣٩٥ به تفکیک علت ترک شغل مأخذ: بر اساس داده های طرح آمارگیری نیروی کار، مرکز آمار ایران همچنین کاهش تعداد زنان شاغل در مقایسه با مردان بصورت پاره وقـت در سـالهای اخیر، به نوعی در تأیید افزایش شکاف جنسیتی اشتغال در کشور می باشد.