چکیده:
زمینه و هدف: برخی از مناطق شهری در کلانشهرها تحت تغییرات نرم و آرام در بسترهای موصوف به نقاط بحرانی تبدیل میشوند. این مناطق یا نقاط بحرانی مستعد ایجاد بحرانهای اجتماعی هستند یا بحرانهای اجتماعی حاصل از سایر موضوعات را گسترش میدهند. هدف از انجام این تحقیق، ارائه مدل مدیریت بحرانهای ناشی از نقاط بحرانی در کلانشهرها بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر برحسب هدف از نوع تحقیقات کاربردی- توسعهای، برحسب دستاورد یا نتیجه تحقیق از نوع کاربردی محسوب میشود که با رویکرد کیفی انجام شد. قلمرو زمانی این تحقیق دهه 1390 در کلانشهر تهران بود. جامعه آماری تحقیق خبرگان حوزههای مرتبط با موضوع بودند که پس از مصاحبه نیمه ساختاریافته با ده نفر از آنان، تحقیق به اشباع نظری رسید. پس از پیادهسازی متن مصاحبههای انجامشده به روش افقی سازی، مقولههای محوری بهدستآمده و سپس با استفاده از نظرات خبرگان در روش دلفی دستهبندی منطقی انجام شد. یافتهها و نتایج: مدل مدیریت بحران ناشی از نقاط بحرانی در کلانشهرها، شامل مراحل پیشبینی، پیشگیری، مواجهه و مقابله و ترمیم و بازسازی است. پیشبینی بحران مبتنی بر رصد بسترهای شکلگیری این نقاط در ابعاد فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و کنترلی- نظارتی است. با اتکا به این یافتهها باید از شکلگیری بحران پیشگیری کرد. در مواجهه با این نوع بحران معمولا نیازی به اقدامات سلبی نیست ولی در صورت پیشرفت بحران و نیاز به مقابله، از این نوع اقدامات نیز استفاده میشود. بههرحال پس از کنترل بحران، مراحل ترمیم و بازسازی در صدر برنامههای مدیران شهری قرار میگیرد
خلاصه ماشینی:
1 مدیریت بحران های اجتماعی ناشی از نقاط بحرانی در کلان شهرها علی احتشامی ٢، بهرام بیات ٣، کاظم سام دلیری ٤، مرحوم ناصر شعبانی 5 تاریخ دریافت :٩٨/١٠/١٧ تاریخ پذیرش :٩٨/١١/٢٨ چکیده زمینه و هدف : برخی از مناطق شهری در کلان شهرها تحت تغییرات نرم و آرام در بسترهای موصـوف بـه نقـاط بحرانی تبدیل می شوند.
این مقاله برگرفته از رساله دکتری تخصصی رشته مطالعات امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی با عنوان «الگـوی ارزیابی و پیش بینی بحران در کلان شهرها ناشی از نقاط بحرانی و آسیب هـای اجتمـاعی و تنظـیم نظـام مـدیریت و کنترل آن » است .
این نوع تجمیع منجر بـه تشـکیل منـاطق آلـوده یـا نقـاط بحرانـی مـی شـود کـه شناسایی آن تکلیفی است کـه بـر عهـده دولـت و همـه مسـئولین و مـدیران کشـوری و شهری اسـت تـا در سلسـله مراتـب تشـکیل آسـیب هـای اجتمـاعی تـا بـروز بحـران هـای اجتماعی و امنیتی قرار نگیرد و بتوانند بـا اقـدام بـه هنگـام ، ایـن رشـته تبـدیلات را قطـع نمایند.
با این اوصاف دغدغه اصلی محققین در این مقاله به نحوه مدیریت بحران هـای ناشـی از نقاط بحرانی در کلان شهرها برمی گردد و این سؤال را برای آنـان برانگیختـه اسـت کـه «چگونه می توان بحران های ناشی از نقاط بحرانی در کلان شهرها را مدیریت کرد؟» مبانی نظری نقاط بحرانی: نقاط بحرانی در کلان شهرها نامی است که برای مناطق مختلفـی از شـهر در نظر گرفته می شود؛ اما به طورکلی دو مفهوم اصـلی و اساسـی مـرتبط بـا ایـن منـاطق وجود دارد: یکی از این مفاهیم به فضاهایی از شهر برمی گـردد کـه بنـام فضـاهای بـی دفـاع شـناخته می شوند.