چکیده:
در رابطه با آغاز نبوت و چگونگی نزول قرآن بر پیامبر اکرم(ص) دیدگاه های متعددی وجود دارد
1ـ آغاز نبوت و نزول قرآن ماه رمضان است.
2ـ آغاز نبوت با نزول وحی قرآنی نبوده است.
3ـ آغاز نبوت و نزول چند آیه در ماه رجب بوده است اما این نزول به معنای نزول قرآن نیست.
4ـ پیامبر دو بعثت داشته است یکی در ماه رجب بدون وحی قرآنی و دیگر همراه با دعوت عمومی و نزول قرآن در ماه رمضان.
5ـ قرآن دو گونه نزول داشته است: دفعی و تدریجی. دفعی آن در شب قدر و تدیجی آن با آغاز بعثت در ماه رجب بوده است.
6ـ قرآن تنها نزول تدریجی داشته و آغاز نبوت یا در ماه رمضان با نزول آیات و یا در ماه رجب بدون وحی قرآنی بوده است.
این نوشتار نخستبه تحلیل و بررسی دیدگاه های یاد شده همراه با دلایل آنها می پردازد سپس دیدگاه اخیر را انتخاب می کند و در ضمن از برخی نظریات نادر در باب نزول قرآن و آغاز نبوت نیز یاد می کند.
خلاصه ماشینی:
"دلایل دیدگاه پنجم عالمانی که به نزول دفعی و تدریجی قرآن معتقد هستند، دو گروه را تشکیل میدهند: گروه نخست: عالمانی هستند که بر اساس روایت یا روایاتی، به این باور رسیدهاند که همه قرآن، در آغاز به بیت المعمور (در آسمان چهارم) نازل شده، سپس بر حسب مقتضیات زمانی در قالب آیات و سورهها به پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآلهوسلم وحی شده است.
گروه دوم: عالمانی هستند که خبر نزول ابتدایی قرآن به بیت المعمور را، هم به لحاظ خبر واحد بودن و هم به دلیل غیر صحیح بودن آن مورد تردید قرار داده و ناپذیرفتنی اعلام کردهاند؛ در مقابل از طریق شواهد قرآنی بدین باور رسیدهاند که قرآن یا نور و حقیقت قرآن، ابتدا جملگی بر قلب شریف پیامبر اسلام نازل شده؛ سپس در طول بیست و سه سال، بنا بر ضرورتهای جامعه نبوی، و دستور وحیانی، از قلب رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم به زبان آن حضرت جاری شده و به اطلاع مردم رسیده است.
همچنین بر فرض اینکه روایت وقوع بعثت در 27 رجب را صحیح پنداشته و پذیرفته باشیم، آن وقت به قول بعضی از دانشمندان، از جمله مرحوم محمد تقی شریعتی: «باید گفت که در ماه رجب جبرئیل بر آن حضرت ظاهر شده و او را به رسالت و بعثتش خبر داده ولی نزول قرآن از شب قدر شروع گردیده است؛ چون وحی به تدریج و تأنی بر آن حضرت فرود میآمد و به طوری که نویسندگان تاریخ حیات آن بزرگوار گفتهاند و از جمله ابن هشام در «سیرة النبویة» نوشته است «اولین بار که وحی بر پیغمبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم نازل شد در خواب بود و نبوتش با رؤیای صادقه آغاز گردید."