چکیده:
نظام ارتقای مرتبه اعضای هیئت علمی به دلیل ماهیت ویژه آن، به عنوان یکی از ابزارهای برجسته سیاستگذاری در حوزه آموزش عالی شناخته می شود. معیارها و اصول در نظر گرفته شده برای ارتقای مرتبه نشان دهنده رسالت ها، سیاست ها و برنامه های نظام های دانشگاهی است و از این رو، متولیان آن تمام تلاش خود را به منظور تنظیم هر چه بهتر آن انجام می دهند. به دلیل همین ویژگی ها آیین نامه ارتقای مرتبه علمی کشور در سال های اخیر مد نظر سیاستگذاران این حوزه قرار گرفته است. در این خصوص، مطالعات تطبیقی می تواند به عنوان یکی از راه های دستیابی به دانش موجود در این زمینه موجب ارتقای دیدگاه سیاستگذاران علمی و دانشگاهی کشورمان شود. در مطالعه حاضر بررسی تطبیقی درخصوص معیارهای ارتقا در برخی از دانشگاه های منتخب دنیا و منطقه انجام شده است. به همین منظور، 9 دانشگاه برتر دنیا (از کشورهای آمریکا، انگلستان، کانادا و آلمان) و 6 دانشگاه برتر منطقه (از کشورهای عربستان، لبنان، ترکیه و مالزی) که اسناد کامل تری در این زمینه داشتند، بررسی و معیارهای مرتبط با آموزش، پژوهش و خدمات استخراج شدند و سپس، به صورت تطبیقی با معیارهای مشابه آیین نامه ارتقای کشورمان تطبیق داده و درباره آن بحث شده است.
The faculty promotion system, due to its special nature, is recognized as one of the prominent policy tools in the field of higher education. The criteria and principles for rank promotion represent the missions, policies and programs of the academic system. Therefore, authorities try to better organize the promotion system. Due to these characteristics, academic and scientific policymakers have considered the bylaws for the scientific rank promotion level in recent years. In this regard, the comparative studies, as one of the ways to achieve existing knowledge, can improve the perspective of scientific and academic policymakers. The present study comparatively examined the promotion criteria in some selected universities in the world and the region. For this purpose, the top 9 universities in the world (from the United States, Britain, Canada and Germany) and the top 6 universities in the region (from Saudi Arabia, Lebanon, Turkey, and Malaysia) were reviewed and criteria related to teaching, research and services were extracted. Then, in a comparative way, the criteria were matched with Iran's promotion bylaws' criteria and important findings were discussed.
خلاصه ماشینی:
آيين نامه ارتقا را ميتوان مهم ترين ابزار سياستي جهت دهنده به فعاليت هاي اعضاي هيئت علمي در درجه اول و دانشجويان در مرتبه بعدي در نظر گرفت که مطالعات صورت گرفته درباره نظام ارتقا (Mohammadi Doustdar & Mirhosseini, 2010, 2014; Pourfard, Bahonar, Baharifard & Sadeghi, 2012; Khatiban, Pazargadi & Ashk Torab, 2014; Fath (٢٠١٥ ,Abadi نيز مؤيد اين امر است .
بررسي مطالعات صورت گرفته درباره پديده ارتقاي مرتبه علمي در کشورهاي مختلف ,Beasley ;٢٠٠٠ ,Hurley &Fang, Moy, Colburn ) Wright, Cofrancesco, Babbott, Thomas & Bass, 1997; Wolcott, 1997; Fumasoli, Goastellec & Kehm, 2015; Parker, 2008; Hearn & Anderson, 2002; Perna, 2001; Jingning, 2013; Youn & Price, 2009; Beasley & Wright, 2003) نشان دهنده رويکرد همه جانبه نگر مطالعات در برخورد با اين پديده است و موضوعاتي مانند تبعيض جنسيتي و نژادي در فرايند ارتقا، تعارض هاي گروه هاي علمي درباره ارتقا و استخدام افراد، تجارب و ادراکات اعضاي هيئت علمي درباره معيارهاي ارتقا، ديدگاه اعضاي هيئت علمي درباره فرايند ارتقا، شيوه هاي ارتقا و ...
براي مثال ، يکي از سياست هاي اصلي دانشگاه منچستر (٢٠١٨ ,The University of Manchester) انتقال دانش و فناوري است که هم در فعاليت هاي آموزشي و هم فعاليت هاي پژوهشي بر آن تأکيد و از طريق تعيين معيارهايي تلاش شده است تا اعضاي هيئت علمي را با سياست هاي خود همراه و همسو سازند.
به طورکلي، بررسي معيارهاي پژوهشي دانشگاه هاي منتخب نشان دهنده توجه به رويکرد کيفي و اثرگذاري عملکرد پژوهشي اعضاي هيئت علمي است که اين امر در دانشگاه هاي گروه «الف » بيشتر بر آن تأکيد شده که در مقابل رويکرد کمي و امتيازدهي آيين نامه ارتقا در کشورمان است .