چکیده:
تغییر اقلیم باعث تغییراتی در الگوهای بارش و دما و مقدار آنها می‌شود و این تغییرات می تواند عملکرد گیاهان را تحت تأثیر قرار دهد. سویا یکی از محصولات استراتژیک جهان بوده که تحت تأثیر پدیده تغییر اقلیم قرار دارد. هدف این پژوهش شناسایی ویژگی های جغرافیایی جهت بررسی عملکرد محصولات کشاورزی با تاکید بر دانه های روغنی (سویا) در سال های آتی در دشت مغان با استفاده از داده های اقلیمی دوره 30 ساله (1387-1396) و مدل LARS-WG5 و با گردش عمومی جوHADCM3 تحت سناریو انتشار،B1 وA1 در دوره (1397-1427) در سه ایستگاه هواشناسی(پارس آباد، گرمی و بیله سوار) استفاده شد که با تعریف 8 سناریوی مختلف تاریخ کاشت با تأخیر های زمانی 10 روزه از اول خرداد ماه تا دهم مرداد ماه، شبیه سازی شدند. به منظور پهنه بندی زراعی بوم شناختی اراضی کشاورزی دشت مغان برای کشت سویا، از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)) استفاده شد. لایه های رقومی عوامل محیطی در (GIS) پس از اختصاص وزن AHP مختص به هر لایه روی هم گذاری و تلفیق شدند. سپس پهنه بندی اراضی در سه طبقه بندی مستعد، متوسط و غیر مستعد انجام شد. نتایج بررسی نشان داد هر چند کشت سویا در محدوده آبیاری شبکه خدافرین محدودیتی برای کشت سویا وجود دارد ولی عملکرد کشت در کلیه سطوح یکنواخت نبوده به طوریکه از نظر دمایی در داخل شبکه آبیاری مغان محدودیت وجود ندارد لیکن به دلیل نوع سنگ شناسی و خاک شناسی در حاشیه رودخانه ارس موجب گردیده کشت سویا در آن محدوده انجام نگیرد.
خلاصه ماشینی:
هدف اين پژوهش شناسايي ويژگيهاي جغرافيايي جهت بررسي عملکرد محصولات کشاورزي با تأکيد بر دانه هاي روغني (سويا) در سال هاي آتي در دشت مغان با استفاده از داده هاي اقليمي دوره ٣٠ ساله (١٣٨٧-١٣٩٦) و مدل LARS-WG و HADCM٣ تحت سناريو انتشار، B١ و A١ در سه ايستگاه هواشناسي (پارس آباد، گرمي و بيله سوار) مي باشد که با تعريف ٨ سناريوي مختلف تاريخ کاشت با تأخيرهاي زماني ١٠ روزه از اول خرداد ماه تا دهم مرداد ماه ، شبيه سازي شدند.
هدف اين پژوهش شناسايي ويژگيهاي جغرافيايي جهت بررسي عملکرد محصولات کشاورزي با تأکيد بر دانه هاي روغني (سويا) در سال هاي آتي در دشت مغان با توجه به تغييرات اقليمي در منطقه است .
جدول ١: مشخصات جغرافيايي ايستگاه هاي مورد استفاده در دشت مغان ايستگاه نوع ايستگاه عرض جغرافيايي طول جغرافيايي ارتفاع پارس آباد سينوپتيک ٣٦ ٣٩ ٤٦ ٤٧ ٧٢ گرمي سينوپتيک ٠٣ ٣٩ ٠٣ ٤٨ ٧٤٩ بيله سوار سينوپتيک ٢١ ٣٩ ١٩ ٤٨ ١٠١ مآخذ: نگارندگان از آنجا که هدف از شناسايي ويژگي هاي اقليمي در اين پژوهش ، بررسي تأثير پارامترهاي اقليمي به ويژه دما بر ميزان عملکرد سويا بوده ، ابتدا ويژگي محيطي منطقه شناسايي و لايه هاي مورد نياز جهت مدل سازي براي طبقه بندي منطقه در زمينه کشت سويا انجام گرفت و بعد از تهيه لايه هاي اطلاعاتي، بر اساس روش محدوديت ساده و جدول نيازهاي محيطي سويا، اراضي زراعي در سه طبقه مناسب (مستعد)، متوسط و نامناسب (غير مستعد) صورت گرفت .
(
, 
, 
)
