چکیده:
امروزه استفاده از امکانات فضای سایبر بهصورتی گسترده به خدمت تمام عرصههای زیست انسان درآمده است. پژوهش حاضر بر آن است تا بزنگاهها و گرهگاههایی را در جنبش زنان مدنظر قرار دهد که کنشگرایی مجازی توانسته است به خدمت کنشگرایی عملگرا درآید و بر موانع و دستاندازهای پیشاروی جنبش فائق آید. اینگونه، پژوهش حاضر میتواند تجویزی بهدست دهد از استفادة هرچه مفیدتر از فضای مجازی در خدمت جنبش زنان. ثبت بدهبستانهای این فضا به یاری آمیزهای از دو روش مردمنگاری مجازی و مصاحبه با کنشگرایان فعال در هر دو فضا ممکن شده است. نظریة جنبشهای اجتماعی شبکهای شدة کاستلز به عنوان چارچوبنظری کار استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشانگر آنند که جنبشهای اجتماعی شبکهای شده، استفاده از امکانات فضای مجازی را در ترتیب و ساماندهی به فعالیتهایشان به شکلی کارآمد در دستور کار خود قرار دادهاند. همچنین تحرکات اخیر جنبش اجتماعی زنان ناشی از عمومی و علنی شدن خواستها و مشکلات زنان در فضای مجازی است که به فضای مکانها و پس از آن مجدداً به فضای جریانها تسری یافته است. تصاویر بازنموده و انگارهسازیهای صورتگرفته در فضای مجازی، به گروه اجتماعی زنان، نیروی اتحاد، گفتگو و جمع را بخشیده و آنان را در مطالبهگری، راسخ و امیدوارتر کرده است.
Nowadays potentialities of cyberspace have been put into the service of different areas of life. So, the present investigation aims to trace the landmarks of the women's movement, that is, moments when the cyber activism has managed to be put into the service of practical activism and to overcome the difficulties ahead of itself. This investigation can prescribe methods which can improve the use of cyberspace in the women's movement. Recording the interactions of this space has been made possible by a mixture of two different methods, virtual ethnography and interviews with people who are active in both spaces. Castells' theory of networked social movements was used as the theoretical framework. The findings show that networked social movements have put the use of cyberspace potentialities in their agenda settings in order to organize their virtual activities effectively. Furthermore, the recent mobility of the women's social movement flows from the fact that women's demands have been made public in the cyberspace; these demands, then, have extended to space of places and again to space of flows. Represented images and ideas formed in the cyberspace have given the social group of women the possibility of solidarity, dialogue and collective power.
خلاصه ماشینی:
در هنگامۀ افول دموکراسی، جامعۀ مدنی و مشـروعیت دولـت هـا کـه هرگونـه تغییـر از طریق مجاری قانون گذاری و پارلمانی را ناممکن جلوه میدهد؛ همچنین در زمینۀ اجتمـاعی و جهانی که کنشگرایان حوزة زنان -نمایندگان گروه خـاموش زنـان - مسـتقل از مجراهـای قانونی و حکومتی فعالیت های خود را پی گرفته اند شاهدیم که این زنان توانسته تاثیر اعمـال و صدای خود را بیابند آن چنان که مارکوزه (٣٦:١٣٨٠) نیز میگویـد: «بـه عقیـدة مـن همـۀ مخالفت های سرکشانۀ امروز، مخالفتی خارج از پارلمان است »، حـال بـا رونـق کمپـین هـای مجازی، پتیشن های الکترونیک ، تغییر تصاویر نمایه هـای افـراد در شـبکه هـای اجتمـاعی، در هیاهوی طوفان های توئیتری و هشتگ ها این مسئله پیش کشیده مـیشـود کـه فعالیـت هـای سایبری کنشگرایان حوزة زنان در ایران به چه ترتیب است و آیا توانسته است بـا کنشـگرایی عملگرا در فضای واقعی پیوند یابد؛ بلکه با شناسایی و تحلیل بـده بسـتان هـای ایـن دو فضـا بتوان به راهنمایی بومی از کنشگرایی ایرانی در دو فضـای مجـازی و واقعـی دسـت یافـت .
در شرایط ناآگـاهی و اضـطراب افـراد بـه رسـانه هـا پنـاه میبرند و در کشورهایی که افراد از چارچوب های رسانه ای ناخرسندند بـه اینترنـت رجـوع میکنند و این چنین دوباره پیوند میان اینترنت و تغییر اجتماعی ممکن مـیشـود و «اینترنـت که مانند همۀ فناوریها تجسم بخش فرهنگ مـادی اسـت ، پلتفـورمی ممتـاز بـرای سـاخت اجتماعی خودمختاری است » (کاستلز،١٣٩٦: ١٩٣) کاستلز اصلاً نام کتـاب اخیـر خـود –شـبکه هـای خشـم و امیـد- را از دل توضـیحات روان شناختی کتاب پیشین اخذ میکند.