چکیده:
به دلیل رقابت قدرتهای منطقهای و فرا منطقهای پس از فروپاشی شوروی دریایی خزر به محیطی تنشزا و بیثبات تبدیل گردید است. که نتیجه آن حرکت منطقه به سمت نظامی شدن و نهایتاً ساختار نظامی کشورهای منطقه توسعه چشمگیری یافته است. افزایش کمی و کیفی شناورهای نوین دریایی ازجمله اقدامات کشورهای ساحلی میباشد. با توجه به این موضوع هدف پژوهش تأثیر بهکارگیری شناورهای نوین بر امنیت مرزهای دریای خزر میباشد. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ ماهیت، توصیفی-پیمایشی میباشد. جامعه آماری موردتحقیق، 70 نفر از فرماندهان شناورهای فرماندهی دریابانی استان مازندران میباشد. روش نمونهگیری در این پژوهش تمام شمار و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامهای است. روایی پرسشنامه حاضر از طریق اخذ نظر از نخبگان و متخصصین و پایایی پرسشنامه از طریق آزمون آلفای کرونباخ با ضریب (912/0) مورد تائید قرارگرفته است. برای تجزیهوتحلیل دادههای بهدستآمده از نرمافزار spss استفادهشده است. یافتههای بهدستآمده نشان میدهد که سطح و کلاس، کمیت و تعداد، تجهیزات و امکانات شناورهای نوین بر امنیت مرزهای آبی دریای خزر در استان مازندران تأثیر مستقیم دارد. همچنین نتایج بهدستآمده حاکی است که جمهوری اسلامی ایران در بین پنج کشور حاشیه دریای خزر، کمترین میزان رشد هزینههای نظامی و امنیتی در بحث شناوری را داشته، این در حالی است که روسیه بهترین شناورها، تجهیزات و امکانات شناوری را دارا بوده و میتواند الگوی مناسبی برای جمهوری اسلامی ایران در تقویت شناوری گارد ساحلی و نحوه کنترل و پایش مرزهای دریایی خزر باشد.
Due to the competition of regional and trans-regional powers, the Caspian Sea has become a tense and unstable environment after the collapse of the Soviet Union. As a result, the region's movement towards militarization and ultimately the military structure of the countries in the region has expanded significantly. Quantitative and qualitative increase in new naval vessels is one of the measures taken by coastal countries. Given this, the purpose of this study is to investigate the impact of the use of new vessels on the security of the Caspian Sea borders. This research is applied in terms of purpose and descriptive-survey in terms of nature. The statistical population of the study is 70 commanders of vessels of Mazandaran province. The sampling method in this study is a whole questionnaire and data collection tool is a questionnaire. The validity of the present questionnaire has been confirmed by obtaining the opinion of elites and experts and the reliability of the questionnaire has been confirmed by Cronbach's alpha test with a coefficient of (0.912). Spss software has been used to analyze and analyze the obtained data. The obtained findings show that the level and class, quantity and number, equipment and facilities of new vessels have a direct impact on the security of the Caspian Sea water borders in Mazandaran province. The results also show that the Islamic Republic of Iran has the lowest growth rate of military and security spending in the Caspian littoral among the five Caspian littoral states, while Russia has the best vessels, equipment and vessels and can be a good model. For the Islamic Republic of Iran, it should be in strengthening the Coast Guard and how to control and monitor the Caspian Sea borders.
خلاصه ماشینی:
همچنين نتايج به دست آمده حاکي است که جمهوري اسلامي ايران در بين پنج کشـور حاشـيه دريـاي خزر، کمترين ميزان رشد هزينه هاي نظامي و امنيتي در بحث شناوري را داشته ، اين در حالي است که روسيه بهترين شناورها، تجهيزات و امکانات شناوري را دارا بوده و مي تواند الگوي مناسبي براي جمهوري اسلامي ايران در تقويت شناوري گارد ساحلي و نحوه کنترل و پايش مرزهاي دريايي خزر باشد.
با توجه به حضور بـيش از ٢٠٠ شـناور نظـامي در درياچـه خـزر، پـنج کشـور سـاحلي خـزر به تناسب تواناييها و امکانات و ظرفيت هاي خود در حال تقويـت ناوگـان دريـايي خـود در اين منطقه ميباشند، انگيزه و بهانه هر پنج کشور ساحلي نيز دفاع از منـافع ملـي و اقتصـادي خويش در خزر است ، همه کشورها سعي ميکنند توان نظامي خود را توسعه دهند کـه ايـن امر موجب به اجرا درآمدن سناريوهاي نظامي احتمالي ميگردد.
در مقايسه نتيجه حاصله از اين تحقيق بـا يافتـه هـاي تحقيـق انجـام گرفته از سوي صفايي در پايان نامه کارشناسي ارشد خود با عنوان «مطالعه تطبيقي دريابـاني جمهوري اسلامي ايران با همسايگان خزر (جمهوري آذربايجان ، ترکمنسـتان و روسـيه »کـه به بررسي تواناييهاي نظامي (نيروي انسـاني و تجهيـزات ) کشـورهاي حاشـيه دريـاي خـزر پرداخته است ، ميتوان گفت که هر دو پژوهش به اين نکته مهم اشاره دارند که کشـورهاي همسايه درياي خزر به سرعت در حال ارتقاي سطح و کلاس ، کميت و تعداد و تجهيزات و امکانات شناورهاي خود از طريق نوسازي و تجهيز ناوگان دريايي با کمک قدرت هـاي فـرا منطقه اي بوده که در اين بين روسيه خود به عنوان توليد کننـده شـناورهاي مـدرن نظـامي در دنيا مي باشد و هيچگونه وابسـتگي بـه کشـورهاي ديگـر نداشـته و در ايـن زمينـه خـود کفـا مي باشد.