معرفی و بررسی نسخه خطی مثنوی «شاهد غیبی» مقاله

نویسنده: پدرام میرزایی، علی ؛ کوپا، فاطمه ؛ یزدانی، حسین ؛

سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب) مهر 1399 - شماره 53 ، ب (وزارت علوم/ISC (‎24 صفحه - از 135 تا 158 )

کلیدواژه ها: نسخ خطی نقشبندیه میرمحمد زیورالدین شاه شاهد غیبی Mir Mohammad Zivar Al Absent Witness Naghshbandieh manuscript Din Shah

fa en

چکیده:

احیای نسخ خطی گامی موثر در شناخت میراث فرهنگی و ادبی هر قومی است . پیشرفت و اعتلای هیچ ملتی میسر نمیشود مگر اینکه از پیشینۀ تاریخ ادب و فرهنگ خود آگاهی داشته باشد. از این رو انتقال آثار گذشتگان به شیوة صحیح و به دور از دخل و تصرف ، از ضروریات فرهنگی هر جامعه ای است . نسخه خطی«شاهد غیبی» یکی از این آثار عرفانی در قالب مثنوی در بحر هرج مسدس محذوف به زبان فارسی است که آن را شاعری«احمد» نام در سال ١٣٣٢هجری قمری سروده است . این نسخۀ منحصر به فرد مشتمل بر دو بخش است : بخش اول آن به شرح احوال «میر محمد زیورالدین » پسر «میرحسین بغدادی» که نسب او به «شیخ عبدالقادر گیلانی» میرسد، پرداخته و بخش دوم آن در بیان سلسلۀ نقشبندیه و آداب سلوک این طریقت است . این پژوهش ضمن توضیحاتی دربارة محتوای نسخه ، به بررسی ساختار و مهمترین ویژگیهای سبک شناسی آن در سه سطح فکری، ادبی و زبانی میپردازد. روش پژوهش حاضر به شیوه تحلیل محتوا و کتابخانه ای و بر اساس اصل اثر و شواهد مستخرج از آن بوده است .

خلاصه ماشینی:

در فهرست الفبايي نسخه هاي خطي کتابخانه گنج بخش چنين آمده است : (=١٣٣٢، مثنوي شاهد غيبي، ادب و تاريخ ، ف ، نظم ) کاتب و شاعر: احمد،٣٠٢ص ، تاريخ تأليف و کتابت ١٣٣٢ه . بر اساس آنچه از متن استنباط ميشود وي با علم ادب ، قرآن ، حديث ، عرفان و به خصوص طريقت نقشبنديه آشنا بوده تا آنجا که بسياري از اصطلاحات عرفاني اين طريقت را در منظومه خود با بسامد بالا بيان کرده است . چه خوش فـرمـود آن استـاد دانـا کــه باشـــد روح او را در جنــان جـــا (همان : ص ٦) گـل دل بـشکفـد بـس غنچـه آسـا گشـايد قـصـۀ يوسـف زلـيـخـا نخست از جام جامي چون شود مست بگويد وانگهـي پيمـانـه در دسـت (همان : ص ٨٤) نمونه هايي از تأثيرپذيري متني «شاهد غيبي» از «يوسف و زليخا»: متاب از عشــق رو گرچه مجازييســت کـــــه آن بهر حقيقت چاره سازيست (همان : ص ٦) «متاب از عشــق رو گرچه مجازيســت که آن نهي حقيقي کار ســـازيســـت » (هفت اورنگ ، جامي: ص ٥٩٤) به نام آن که نامش حرز جانهاســـت ثنــايش زيور حســـن بيــانهــاســــت (همان : ص ١) که با اندک تفاوت واژه ها يادآور بيت زير از جامي است : به نام آن که عشــقش حرز جانهاســت ثنـايش جوهر تيغ زبـانهــاســــت (هفت اورنگ ، جامي: ص ٥٧٦) ويژگيهاي سبکي کتاب شاهد غيبي آثار ادبي همواره متأثر از سبک رايج زمان خود هستند و در آنها ويژگيهايي است که سبب تمايز آنها از ساير آثار ميشود.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود