چکیده:
نظر به اهمیت سازههایی که در ارتباط با رودخانهها ایجاد میگردد و نقش بسزایی که این سازهها در زندگی بشر دارند، بررسی پایداری آنها از اهمیت ویژهای برخوردار است. تاثیر فاصله بین سازه مورد نظر، شکل و جنس سازه و همچنین آبشستگی موضعی پایین دست سازه و کنترل آبشستگی آن با استفاده از ریپ رپ از مهمترین مسایل در طراحی این سازهها است. این تحقیق آزمایشگاهی در آزمایشگاه هیدرولیک و مهندسی رودخانه «پروفسور شفاعی بجستان» در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج انجام میگیرد. در این تحقیق به بررسی تاثیر فاصله و شکل آبپایهها و میزان آبشستگی و کنترل آبشستگی آن با استفاده از ریپ رپ پرداخته. که این آزمایشات در چندین مرحله دسته بندی شده بعد از شناخت پارامترهای موثر در این خصوص با ساخت مدلهای فیزیکی در3 فاصله مختلف بین آبپایهها و در دو دبی مختلف و 2 عمق پایاب و بدون کنترل آبشستگی در جلوی آبپایه و با کنترل آبشستگی در جلوی آبپایهها، و با دو قطر سنگ چینی (ریب رپ) متفاوت تعیین و مقایسه شدند. نتایج نشان داد که که میزان عمق آبشستگی و چاله آبشستگی به زمان و تنش برشی بستر، شرایط اغتشاش نزدیک بستر و مشخصات رسوب و دبی و عمق پایاب و قطر سنگ دانهها و فاصله بین سازهها بستگی دارد. و مراحل تکامل چاله آبشستگی موضعی به این صورت مشاهده شدند: یک مرحله ابتدایی، یک مرحله پیش رونده و یک مرحله نهایی آهسته و کمترین آبشستگی در دبی نرمال با عمق پایاب حداکثر و قطر حداکثر سنگدانههای ریپ رپ d_50=40 mm بدست آمد. در تمام آزمایشات بیشترین میزان آبشستگی مربوط به حالت با دبی حداکثر 14=Q لیتر بر ثانیه و عمق پایاب حداقل 0. 05=y0 متر به وجود آمده است و کمترین میزان آبشستگی در حالت با دبی حداقل 11=Q لیتر بر ثانیه و عمق پایاب حداکثر 0. 08 =y0 متر میباشد.
خلاصه ماشینی:
تغیرات عمق آبشستگی نسبت به فواصل 1 متری بین سازه های همزمان آبشکن (اپی) و آبپایه در بستر رودخانه بدون کنترل آبشستگی و با دبی ها وعمق پایاب های مختلف برای مدل مورد تحقیق در نموار (1) نشان داده شده است.
به تصویر صفحه مراجعه شود نمودار 11- تغییرات Ls/Y0 نسبت به Ys/Y0 در نموار (11) تأثیر Ls/Y0 نسبت به Ys/Y0 برای سازه های همزمان آبشکن (اپی) و آبپایه به فواصل 1 متری و کنترل آبشستگی با استفاده از ریپ رپ به قطر02/0 متر با دبیها و عمق پایاب های مختلف را نشان می دهد.
به تصویر صفحه مراجعه شود نمودار 12- تغییرات Ls/Y0 نسبت به Ys/Y0 در نموار (12) تأثیر Ls/Y0 نسبت به Ys/Y0 برای سازه های همزمان آبشکن (اپی) و آبپایه به فواصل 1 متری وکنترل آبشستگی با استفاده از ریپ رپ به قطر04/0 متر با دبیها و عمق پایابهای مختلف را نشان می دهد.
به تصویر صفحه مراجعه شود نمودار 17- تغییرات Ls/Y0 نسبت به Ys/Y0 در نموار (17) تأثیر Ls/Y0 نسبت به Ys/Y0 برای سازه های همزمان آبشکن (اپی) و آبپایه به فواصل 2 متری وکنترل آبشستگی با استفاده از ریپ رپ به قطر02/0 متر با دبیها و عمق پایاب های مختلف را نشان میدهد.
به تصویر صفحه مراجعه شود نمودار 17- تغییرات Ls/Y0 نسبت به Ys/Y0 در نموار (17) تأثیر Ls/Y0 نسبت به Ys/Y0 برای سازه های همزمان آبشکن (اپی) و آبپایه به فواصل 2 متری وکنترل آبشستگی با استفاده از ریپ رپ به قطر02/0 متر با دبیها و عمق پایاب های مختلف را نشان میدهد.