چکیده:
یکی از اصلی ترین نقش های نظام آموزشی، اجتماعی کردن دانش آموزان است و مرتبط ترین کتب با مبحث اجتماعی شدن، کتب مطالعات اجتماعی است و مفهوم نهادهای جامعۀ مدنی - به عنوانی راهی برای تقویت فرایند اجتماعی شدن- بیشتر از همه با کتاب مطالعات اجتماعی مرتبط است. جامعۀ مدنی قلمرویی عمومی است میان دولت و حوزۀ خصوصی که در آن انواع سه گانه نهادهای داوطلبانه یعنی احزاب، تشکل های صنفی و سازمان های مردم نهاد (N.G.Os) شکل می گیرد. این پژوهش در پی آنست که جایگاه مفهومی جامعۀ مدنی در کتب درسی مطالعات اجتماعی را در دو دهه گذشته نشان دهد. به عبارت دیگر، مسئله اصلی ما این است که جامعۀ مدنی و مصادیق آن در کتب درسی مطالعات اجتماعی چگونه روایت شده است؟
این پژوهش از لحاظ ماهیت پژوهش از نوع پژوهش کیفی است که با رویکرد توصیفی- تحلیلی انجام شده است. زیرا از طرفی در پی توصیف و شناخت شرایط موجود و از طرفی در پی تحلیل مفاهیم، کشف عناصر جامعۀ مدنی در کتب مطالعات اجتماعی است. جامعه آماری پژوهش، تمام شماری 13جلد کتاب تعلیمات و مطالعات اجتماعی مقاطع ابتدایی و متوسطه اول از نیمۀ دوم دهۀ هفتاد تا سال 1398است.
One of the main roles of the education is to socialize students and the most relevant books on socialization is the book Social Studies and the concept of civil society institutions as a way to strengthen the process of socialization is most relevant to the books of social studies. Civil society is a public sphere between the state and the private sphere and it forms three types of voluntary institutions, namely parties, unions, and N.G.Os.
This study seeks to demonstrate the conceptual place of civil society in textbooks of social studies over the past two decades. our main problem is how civil society and its examples are narrated in social studies textbooks.
This research has been done in terms of the nature in the form of qualitative research with an analytical descriptive approach. Because on the one hand, it seeks to describe and recognize the existing conditions, and on the other hand, it seeks to analyze the concepts and discover the elements of civil society in the books of social studies. The statistical population of the study is 13 book of social studies of primary and secondary from the 1376 to 1398.
According to The research findings, in the content of the reviewed books, a small amount of attention has been paid to civil society and etc,and the most attention (4books) is to introduce voluntary activities related to the "R.C.S". But the most prominent aspect of civil society in social studies of the eighth grade is the introduction of NGOs
خلاصه ماشینی:
بررسي جايگاه «جامعۀ مدني» در کتب درسي؛ با تأکيد بر کتب مطالعات اجتماعي مقاطع ابتدايي و متوسطه اول 1 ارسال : ١٣٩٩/٣/٢١ جمشيد ميرزايي 2 پذيرش : ١٣٩٩/٦/٣٠ فاطمه خزايي چکيده يکي از اصليترين نقش هاي نظام آموزشي، اجتماعيکردن دانش آموزان است و مرتبط ترين کتب با مبحث اجتماعيشدن ، کتب مطالعات اجتماعي است و مفهوم نهادهاي جامعۀ مدني - به عنواني راهي براي تقويت فرايند اجتماعيشدن - بيشتر از همه با کتاب مطالعات اجتماعي مرتبط است .
از نيمۀ دوم دهه هفتاد شمسي (عموميت يافتن انديشۀ جامعۀ مدني) تا کنون ١٣ جلد/ عنوان کتاب با عناوين تعليمات اجتماعي ١و مطالعات اجتماعي ٢ تدريس شده و ميشود؛ گرچه تاکنون پژوهشي راجع به فضاي تخصيص يافته به جايگاه مفهوم جامعه مدني، سازمان هاي مرتبط با آن ، انجمن هاي تشکيل دهنده آن و...
گرچه در درس ٣ با عنوان «همدلي با ديگران » در صفحه ١٥ به معرفي «جمعيت هلال احمر» و «سازمان انتقال خون » به دو نهاد داوطلبانه در عرصۀ همدلي اجتماعي پرداخته است و تصاويري از فعاليت ها و نيز آرم و نشان اين دو سازمان درج شده است ، اما همانطور که در تحليل کتاب شماره ٣ گفتيم ، نميتوان اين مؤسسات را مصداق تام سازمان هاي جامعه مدني حساب کرد و نهايتاً اينکه بتوان اين دو را «س ازمان ه اي غيردولت ي حک ومتي»(G.
در اين کتاب در درس ٢ به معرفي سازمان هاي مردم نهاد (سمن ها) به عنوان گونۀ دوم سازمان هاي جامعه مدني پرداخته شده است .