بررسی فقهی حقوقی راهکارهای محروم‌کردن ورثه از ترکه مقاله

نویسنده: صادقی، سید مجید ؛ صادقی، وحید ؛

پژوهش های فقه و حقوق اسلامی زمستان 1399 - شماره 62 ، A+ (دانشگاه آزاد/ISC (‎23 صفحه - از 27 تا 49 )

کلیدواژه ها: ارث وصیت شرط ضمن عقد صلح inheritance Peace will Condition in the contract

چکیده:

ارث یکی از مهم‌ترین اسباب انتقال اموال به ورثه است. هرچند انتقال به‌واسطه ارث، قهری و غیرارادی است اما گاه مورث به دلایلی انتقال مال خود به یک یا چند وارث را خوش نمی‌دارد. قانون‌گذار ایران به‌تبع فقه، وصیت به محرومیت از ارث را نامعتبر شمرده است. اما آیا راه مشروعی برای محروم‌کردن وارث از ماترک وجود ندارد؟ ما در این نوشتار در راهکارهای رایج و میزان اعتبار آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم. استفاده از عقد صلح و شرط ضمن عقد لازم از قالب‌های رایج برای این هدف هستند که برخی صور آن‌ها معتبر و در برخی فروض با مانع روبرو است. در بین راهکارهای رایج، تعهد به انتقال سهم‌الارث پس از مرگ مورث در قالب صلح یا شرط ضمن عقد از راهکارهای کارآمد و معتبر به‌حساب می‌آیند. وصیت به محرومیت از ارث نیز با شرایطی می‌تواند به‌منزله وصیت ماترک برای دیگر ورثه تلقی شده و منجر به محرومیت وارث از ثلث شود. در مجموع می‌توان گفت راهکاری که بدون تراضی با وارث بتوان او را به‌طور کامل از ارث محروم نمود وجود ندارد

خلاصه ماشینی:

ماده ي ٨٣٧ قانون مدني نيز به تبع فقه بيان ميدارد «اگر کسي به موجب وصيت يک يا چند نفر از ورثه خود را از ارث محروم کند وصيت مزبور نافذ نيست »؛ اما آيا راهکارهايي وجود دارد که بتوان بدون تصرف مستقيم در حکم ارث ، از دستيابي وارث به ماترک جلوگيري کرد؟ در اين مقاله ما به طرقي که ممکن است براي اين منظور بدان ها متوسل شد را مطرح و به ارزيابي هر يک از حيث صحت و اعتبار ميپردازيم . آري اگر وراثت را از سنخ حقوق و نه احکام ميدانستيم اين پرسش قابل طرح بود که با توجه به اينکه مطابق ماده ٨٦٧ قانون مدني، ارث به موت حقيقي و يا فرضي مورث تحقق پيدا ميکند و در زمان حيات مورث ، هنوز حقي ايجاد نشده ، آيا ميتوان حق را قبل از ايجاد آن ساقط کرد؟ بر بنياد آنچه گفته شد اشکال نظريه مشورتي زير که در پاسخ به اين سؤال آمده روشن ميگردد: «شخصي از دادگاه تقاضاي تقسيم ماترک نموده است خواندگان در جلسه دادگاه با ارائه مدارک اظهار کرده اند که خواهان در زمان حيات مورث با دريافت حقوق خود حق مطالبه سهم الارث خود را بعد از فوت مورث اسقاط نموده است آيا دفاع خواندگان موجه است ؟» در نظريه ي مشورتي شماره ي (٧/١٠٦١ - ٢/٢٧/ ١٣٧٠ ا.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود