چکیده:
یکی از مباحث مهم در اخلاق پزشکی احترام به حقوق بیماران است و یکی از الزاماتی که در حقوق بیمار از ان یاد می شود اتونومی (احترام به استقلال فردی ) می باشد. در این راستا یکی از مولفه های مهم جهت دستیابی به ان داشتن رضایت اگاهانه در بیماران است و این امر محقق نمی شود مگر با ارائه اطلاعات کامل و جامع از بیماری فرد توسط پزشکان و کادر درمانی به بیمار. از این حیث، اهمیت مسئله حقیقت گویی نمایان میگردد. هر چند که در بسیاری از فرهنگها و جوامع و با در نظر گرفتن شرایط روحی و روانی بیماران این امر بسی مشکل و پیچیده به نظر میرسد. در این مقاله مروری، به بررسی جنبه های اجتماعی، حقوقی و فلسفی بر اساس تحقیقات انجام یافته در فرهنگها و ادیان مختلف پرداخته شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. حقیقت گویی در جوامع و ادیان مختلف به علت دیدگاههای متفاوت، دارای وزن و جایگاه خاصی بوده که پزشکان را در مواجهه با موانع حقیقت گویی در امر طبابت خود، جهت دستیابی به راهکاری جهت حل دیلماهای اخلاقی پیش روی همیشه دچار صعوبتهای می نماید که به نظر لازم است در سطح آکادمیک مورد مداقه و کنکاش ویژه قرار گیرد. از طرف دیگر، دستیابی به اصول پایه اخلاق پزشکی که همان رعایت اتونومی ، سودمندی، عدم ضرر رسانی و عدالت میباشد بر اساس زمینه های فرهنگی و اجتماعی متفاوت، اجرای آن در عالم واقع، دچار چالش شده و حتی تفوق هر کدام از این اصول بر دیگری در جوامع مختلف، متفاوت می باشد. هر چند که به نظر می رسد در کشور ما با زمینه های اجتماعی و فرهنگی و اعتقادی متفاوت با غرب، حصول متوازن به این امر سهل تر باشد ولی ضروری است شرایط و آموزه های آکادمیک به نحوی در کریدور حرفه ای گریی لحاظ و نهادینه شود که تا بر اساس وضعیت سلامت روحی و روانی بیمار، اصول عدم ضرر رسانی و سودمندی بر اتونومی تفوق یابد.
خلاصه ماشینی:
حقیقت گویی، اتونومی، اخلاق پزشکی 1- مقدمه همواره نحوه ارتباط پزشک با بیمار یکی از چالشهای بزرگ اخلاق پزشکی بوده و هست چرا که این ارتباط با توجه به زمینه های فرهنگی و اجتماعی و اعتقادات فرد در دو سر طیفی از نگاه پدر سالارانه تا اتونومی کامل بیمار متغیر می باشد در این راستا بنظر می رسد انچه که اهمیت فراوانی در پروسه تشخیص و درمان صحیح بیماری فرد دارد تعامل سازنده پزشک و بیمار و برچیدن نگاه پدرسالارانه در این حوزه می باشد گرچه یکی از حقوق اساسی بیماران داشتن اگاهی کامل و اطلاعات لازم در مورد بیماری خود و نحوه مراحل تشخیصی و درمانی پیش روی انها می باشد اما نحوه بیان این اطلاعات در جوامع مختلف متفاوت می باشد.
حال سوال اینست که کدام حقیقت باید به بیمار گفته شود ؟ در پاسخ به این سوال در واقع از دیدگاه بیماران، بیماران آرزو دارند که زندگی با چشم انداز مثبت داشته باشند که این به معنای ایجاد امید برای انان است ولی حقیقت، یک دانش کامل از تشخیصهای پزشکی برای انان است حال این سوال مطرح است که ایا پزشکان خود تمامی حقایق بیماری را می دانند ؟ قابل ذکر است که نگرش در حقیقت گویی بستگی به فرهنگ دارد و بسیار منحصر به فرد است[17] ضمنا باید این نکته را نیز مد نظر داشت که پاسخ به این سوال که در بیان حقیقت به بیمار، ارتباط بین پزشک و بیمار دو طرفه ویا یک طرفه است از موارد مهم می باشد [22].
Ami Schattner, Merav Tal, Truth telling and patient autonomy: the patient’s point of view, The American Journal of Medicine, Volume 113, Issue 1, July 2002, Pages 66-69, 12.
Truth telling in clinical practice, The Lancet, Volume 378, Issue 9798, 1–7 October 2011, Page 1197, 18.