چکیده:
یکی از چالشهای مشاوران پیش از ازدواج و زوجدرمانگران، بررسی معیارهای انتخاب همسر و تحول آن در طی دوره زناشویی است. این پژوهش با هدف طراحی، ساخت و بررسی ویژگیهای روانسنجی مقیاس معیارهای انتخاب همسر: قبل و بعد ازدواج انجام شده است. بدین منظور، نسخه اولیه مقیاس به کمک پژوهشهای اسلامی و روانشناختی همسو تدوین گردید و به مرور با تکمیل مطالعات منابع اسلامی و بازخورد مراجعین در جلسات مشاوره پیش از ازدواج و زوجدرمانی، فرم نهایی مقیاس بدست آمد. این فرم همراه با پرسشنامه اولویت بخشی ملاکهای همسرگزینی و فرم کوتاه رضامندی زناشویی انریچ درمیان 491 نفر از دانشجویان دانشگاههای قم، اصفهان و نجف آباد و طلاب قم اجرا شد. یافتهها، روایی و اعتبار مناسب این مقیاس 55 گویهای، 13 عاملی و 4 بخشی را مورد تایید قرار داد. استفاده از این مقیاس، میتواند راهگشای ارزیابیهای حیطه مشاوره پیش از ازدواج و زوج درمانگری باشد.
One of the challenges for premarital counselors and couples’ therapists is to study Mate Selection Criteria and its evolution during the marital period. This research was conducted with the aim of designing, constructing and examining the psychometric characteristics of Scale of Mate Selection Criteria: before and after marriage. For this purpose, the initial version of the scale was compiled with the help of Islamic and psychological researches, and eventually the final form of the scale was obtained by completing the study of Islamic sources and customer feedback in premarital counseling sessions. This form was implemented along with a questionnaire for prioritizing the criteria for choosing a spouse and a short form of Enrich marital satisfaction among 491 students of Qom, Isfahan and Najafabad universities and Qom Seminary students. The findings confirmed the reliability and validity of this 55 items, 13-factor and 4-part scale. Using this scale can pave the way for assessments of premarital counseling and therapeutic couples.
خلاصه ماشینی:
يافتـه هـا، روايـي و اعتبـار مناسـب اين مقياس ٥٥گويه اي ، ١٣ عـاملي (شخصـيت ، ظرفيـت اجتمـاعي ، ديـن داري و خـانواده ، معيارهـاي جنسـيتي ، هيجان مثبت ، استحکام خود، اقتصاد، سلامتي و آراستگي ، مشخصات فردي ، عفت و حيا، موضع گيـري مشـابه ، جذابيت ظاهري ، و فرزند و فرزندپروري ) و ٤ بخشي (اهميـت معيـار هنگـام ازدواج ، ارزيـابي از همسـر هنگـام ازدواج ، اهميت اکنون معيار و ارزيابي اکنون از همسر) را مورد تأييد قرار داد.
پـژوهش هـا نشان مي دهد که بين معيارهـاي همسـرگزيني بـا عملکـرد خـانواده (رفـاهي ، ١٣٨٧)، ثبـات ازدواج و پايداري خانواده (گليکسون ٦، ٢٠١٠)، رضايت زناشويي و کيفيت زندگي (عطار، ١٣٩٦)، طلاق (يوسفي و باقريان ، ١٣٩٠) رابطة معناداري وجود دارد.
نتـايج پـژوهش فضـل الهـي قمشـي و ملکـي توانـا (١٣٩٢) نشـان داد کـه سـلامت فکـري و روانـي از اولويـت دارتـرين و ديـدگاه سياسـي از کم اهميت ترين معيارهـاي انتخـاب همسـر در بـين دانشـجويان اسـت و عفـت و پاکـدامني ، برخورداري از نجابت خانوادگي و شخصي ، داشـتن صـداقت در زنـدگي زناشـويي ، توافـق اخلاقي بين زوجين ، امنيت و آرامش در زندگي ، قابل اعتماد بودن ، حس مسـئوليت پـذيري بالا، سلامت جسـماني ، تناسـب فرهنگـي و تحصـيلي بـين زوج هـا، بـه ترتيـب از مهـم تـرين معيارهاي انتخاب همسر در بين دانشجويان بوده است .
بـه همـين دليـل ضروري است که درمورد معيارهاي انتخاب همسر در زمان ازدواج ازنظـر افـراد ازدواج کـرده پژوهش هايي صورت گيرد تا وضعيت واقعـي و رخ داده در ازدواج هـا و معيارهـاي مـرتبط بـا آن ها به صورت عيني تري شناخته شود تا زمينه ساز شـناخت بهتـر کـارکرد معيارهـا در کيفيـت همسرگزيني ، روابط زناشويي و برنامه ريزي براي انجام ازدواج هاي موفق در بين جوانان باشـد.