چکیده:
شناخت صحیح ساختار سوره، یکی از اصلی ترین مولفه های فهم پیوسته فضای آیات در نظام معنایی قرآن کریم است.آغاز و انجام سوره به عنوان ارکان اصلی آن، روابط تعیین کننده ای با دیگر مفاهیم متن دارند.تناسب حکیمانه شروع و پایان کلام حق، اقتضای خالقی حکیم و مدبر است.لذا ترسیم فضای منسجم میان عناصر یک سوره، با ایده پردازی از هندسه فراکتال که ویژگی اصلی آن، برجسته نمودن نقش تکرار معنادار اجزای خود متشابه در ایجاد یک طرح چشم نواز و هماهنگ است، نگاهی جدید در این پژوهش به شمار می رود.الگویی که بر گرفته از طبیعت و در معماری اسلامی نمودی برجسته دارد.در همین راستا نوشتار حاضر به تحلیل پیوندهای ساختاری میان آیات آغاز و پایان سوره به کمک هندسه فراکتالی پرداخته است.کاربست شواهد لفظی توأم با ابزارهای معنایی در هر بخش و سپس در تعامل بینا بخشی، منجر به طرح خوانشی پیوسته از مفاهیم سوره میگردد. مفهوم امر الهی در ظاهر و باطن هستی، تبیین روابط حقیقی و اعتباری، همان جزء اصلی است که دیگرلایه های معنایی سوره پیرامون آن شکل گرفته اند.
Proper realization of the surah structure is a key component in the constant understanding of the atmosphere of ayahs in the semantic system of the Holy Qur’an. Each surah's beginning and ending, as its main components, have significant relationships with other concepts used in the text. The wise proportionality of these two parts is indicative of a sage and prudent Creator. Therefore, this study aimed to discover and extract the connections between the opening and closing of surahs, which leads to a more coherent and comprehensive understanding of their main structures. To this end, it was an attempt to present a model adapted from the Holy Qur’an based on structuralism to respond to the question of how it is possible to understand the harmonic and systemic nature of the surah structure by examining the main elements of its beginning and ending. Therefore, it adopted a new approach by depicting the cohesive relation between the elements of a surah through ideation from fractal geometry whose important feature, highlighting the meaningful repetition of the same components, is concordant in creating the main structure
of a design. It thus analyzed the structural links between the beginning and ending of Surah Ar-Rum relying on this model. The use of intra- and inter- componential lexical-semantic evidence leads to a cohesive reading of the concepts of the surah. The features of the two groups of believers and infidels concerning liqa'-Allah (meeting God), mentioning the components of patience, persistence in the path of faith, jihad and servitude along with the concept of divine command in the inward and outward of existence, and explaining real and conventional relations constitute the conceptual chain connecting the beginning and ending parts, around which this surah is formed.
خلاصه ماشینی:
نگرشی سیستمی بر پیوستگی فراکتالی ساختار سوره با تاکید بر افتتاح و اختتام (بررسی موردی سوره روم) سوده اسعدی 1 احمد زارع زردینی 2 مهدی مطیع 3 ابوالفضل حری 4 چکیده شناخت صحیح ساختار سوره، یکی از اصلیترین مولفههای فهم پیوسته فضای آیات در نظام معنایی قرآن کریم است.
پژوهش حاضر نیز درصدد است با محوریت ارتباط و پیوستگی دو جزء اصلی سوره، یعنی بخش آغازین و پایانی آن به تحلیل ساختار نظاممند و منسجم سوره پرداخته و با برجسته نمودن پیوندهای لفظی و معنایی میان ارکان سوره، تحلیلی جامعتر و روشمندتر از مفاهیم نهفته در آیات ارائه نماید.
در همین راستا تلاش پژوهش حاضر نیز بر این است تا در پاسخ به چگونگی کشف و استخراج هماهنگی و نظاممندی حاکم بر ساختار یک سوره از طریق بررسی عناصر اصلی آن همچون شروع و پایان آن، الگوی پیشنهادی برگرفته از متن قرآن کریم را ارائه مینماید.
در همین راستا پس از معرفی هندسه فراکتال و ویژگیهای برجسته آن، به بررسی فضای داخلی سوره و اهمیت ارکان اصلی آن همچون افتتاح و اختتام و همچنین ارتباط میان الگوی فراکتالی با این موضوع پرداخته شده است.
پیوستگی ساختاری افتتاح و اختتام سوره پیجویی اتصال و پیوندهای لفظی و معنایی میان دو بخش آغازین و پایانی سوره، در نسبت باهم و ارائه خوانشی نظاممند از مفاهیم سراسر سوره، حاصل نگاهی ساختاری بر فضای سوره با محوریت این دو رکن اصلی است.