چکیده:
بحث این جلسه از تاریخ شفاهی آقای دکتر محسن رضایی بر موضوع شکلگیری سازمان رزم سپاه قبل از عملیات
فتحالمبین متمرکز است. محسن رضایی در این جلسه به ابعاد و چگونگی این رویداد بزرگ که در سرنوشت جنگ و
کارآمدی سپاه پاسداران برای ایفای نقش انقلابی و قانونی یر تعیین کننده داشت, پرداخت. وی مهمترین مانع این کار
چکیده. رامخالفت بعضی از مسئولان سپاه و نیز فرهنگ عمومی در سپاه ذکر کرد که تشکیل تیپ و لشکر را بهمثابه ارتشیشدن
: سپاه میدانستند. وی افزود که این افراد معتقد بودند کار ویژه سپاه فرهنگی و سیاسی است نه نظامی و در یک جلسه
خصوصی در تهران گفته بودند که نمیگذارند این کار انجام شود و چنین کاری را فاجعهای در سپاه میدانستند.
رضایی همچنین یاداور شد که تاسیس تیپ و سازمان رزم از داخل استانها و شهرستانها هم با دشواری مواجه بود؛
باوجوداین، کار را آغاز کردند و از نیروهای خطهای دفاعی در جبهه جنوب و شمالغرب و غرب تیپ تشکیل دادند.
برای این کار وی به پاوه و سپس به مریوان میرود و با ابراهیم همت و احمد متوسلیان صحبت میکند و تیپ۲۷
حضرت رسول (ص) را تاسیس میکنند. در محور دزفول هم تیپ۷ ولیعصر (ع) را تشکیل میدهند. وی متوسلیان را
بالاتر از همت دیده بود. رضایی فرماندهان نزدیک به خود راهم چندان موافق تشکیل تیپ۲ رزمی نمیدید. آنها معتقد
بودند که بدون توپخانه» تانک و بیسیم نمیشود تیپ تشکیل داد. در ذهن آنها این بود که از امکانات ارتش استفاده
بکنند نه اینکه خودشان تیپ تشکیل دهند و به سازمان رزم تبدیل شوند. رضایی میگوید حسن باقری» غلامعلی رشید
و رحیم صفوی هم میگفتند ما چه داریم که خودمان یک ارتش بشویم» از امکانات ارتش استفاده میکنیم؛ اما من
اصرار میکردم که سپاه باید تیپ» لشکر و قرارگاه داشته باشد و درنهایت به یک سپاه قدرتمند رزمی تبدیل شود. لذا
در محورهای مختلف, تیپهای امام سجادل المهدی۳ امام حسن2/ ۷ ولیعصرا/ گروه ثارالله و تیپ ایلام را
تشکیل دادیم که با تیپهای امام حسینل, نجف اشرف, کربلا و عاشورا سازمان رزم سپاه بهطور بنیادی پیریزی شد.
موضوع دیگری که رضایی به شرح آن پرداخت» شناسایی دشمن و بهحصوص زمین منطقه فتحالمبین برای طراحی
مانور هدفگذاری عملیات و تعیین نقاط کلیدی برای هجوم به آنها بود. رضایی تاکید کرد که رقابیهه برغازه رادار
و عینخوش همگی مهم بودند. اما کلید عملیات فتحالمبین تنگه ذلیجان بود که وی برای شناسایی چندینبار به این
تنگه رفت تا مسیر را بررسی کند. وی ابتدای تنگه را عریض میبیند و برخلاف گزارشها عبور ماشین از داخل آن را
امکانپذیر میداند و از این موضوع بسیار خوشحال میشود. اما کمی که جلوتر میروند وسط تنگه با کوهی مواجه
میشوند که بایستی شکافته میشد. آقای وفایی مدت زمان لازم برای شکافتن کوه را دو ماه ارزیابی میکند. اما رضایی
از آنها میخواهد این کار را در مدت دو هفته انجام دهند.
رضایی در صحبتهای خود همچنین از فرماندهانی نام برد که بسیار زود شهید شدند و اگر به شهادت نمیرسیدند
فرماندهان بزرگی میشدند مانند محمود شهبازی، رضا حبیباللهی و علی تجلایی. وی بهحصوص بر حبیباللهی
تاکید کرد و گفت نظرهای وی در طرح مانور فتحالمبین درحد فرمانده نیروی زمینی بود» درحالی که مسئولیت طرح و
عملیات تیپ امام حسین (ع) را برعهده داشت.