چکیده:
تولید محصولات غذایی سالم یکی از مهمترین اهداف توسعه پایدار کشاورزی و سلامت جامعه است. این مطالعه به منظور بررسی عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت مصرفکنندگان برای گوشت مرغ بدون آنتیبیوتیک در شهر مشهد انجام شده است. دادههای مورد نیاز با نمونهگیری تصادفی ساده و تکمیل پرسشنامه از 340 خانوار در سال 1393 جمعآوری شده است. برای شناسایی عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت مصرفکنندگان از روش ارزشگذاری مشروط و برآورد الگوی لاجیت ترتیبی استفاده شده است. نتایج نشان داد که حدود 19 درصد مصرفکنندگان حاضر به پرداخت مبلغی اضافه برای خرید گوشت مرغ بدون آنتیبیوتیک نسبت به نوع متداول نبودند و 6 درصد تمایل به پرداخت کمتر از 5 درصد نرخ افزوده داشتند در صورتی که 55 درصد افراد حاضر به پرداخت نرخ افزوده بین 15 تا 35 درصد و 20 درصد افراد حاضر به پرداخت 35 درصد بیشتر نسبت به بهای گوشت مرغ متداول بودند. از میان متغیرهای مورد مطالعه، درآمد خانوار، تحصیلات، آگاهی درباره ویژگیهای گوشت مرغ بدون آنتیبیوتیک، شاخص اهمیت سلامت، مقدار مصرف گوشت مرغ، تعداد افراد خانوار و وجود افراد حساس به انواع آنتیبیوتیکها در خانواده اثر مثبت و معنیداری بر میزان تمایل به پرداخت برای گوشت مرغ بدون آنتیبیوتیک داشته است. همچنین وجود رابطه منفی و معنیدار بین قیمت گوشت مرغ بدون آنتیبیوتیک و میزان تمایل به پرداخت تأیید شده است. همچنین قیمت گوشت مرغ بدون آنتیبیوتیک اثر منفی و معنیداری بر تمایل به پرداخت نرخ افزوده برای خرید گوشت مرغ بدون آنتیبیوتیک داشته است. سن و جنسیت اثر معناداری بر میزان تمایل به پرداخت نداشتهاند. 29 درصد پاسخگویان، قیمت بالا و 27 درصد آنها عدم وجود تبلیغات مناسب را مهمترین مشکلات در زمینه خرید این محصول دانستهاند. بر اساس نتایج، تبلیغات در رسانههای عمومی به منظور افزایش آگاهی مصرفکنندگان و پرداخت یارانه برای تولید و مصرف این محصول پیشنهاد میشود.
Production of healthy food products is one of the most important goals of sustainable development of agriculture and society health. Awareness about the behavior of consumers is important to ensure about profitability of production of healthy food products. This study is done to investigate the factors affecting consumers' willingness to pay for chicken without antibiotics in Mashhad. Required data is gathered by random sampling and completing questionnaires from 340 households in 2014-2015. Contingent valuation method and estimating ordered logit model are used to identify the factors affecting consumers' willingness to pay. Results showed that about 19 percent of consumers would not to pay additional amount for buying chicken without antibiotics compared with conventional chicken and 6 Percent willing to pay a premium price were less than 5%. While 55% of people were willing to pay 15 percent additional amount and 20% of them were willing to pay 30% additional amount for buying chicken without antibiotics compared with conventional chicken. Among the studied variables, income of household, education, awareness about characteristics of chicken without antibiotics, health care index, amount of chicken consumption, the number of family members and people who are sensitive to a variety of antibiotics in family have had significant positive effect on willingness to pay for chicken without antibiotics. Also price of chicken without antibiotics has had significant negative effect on dependent variable. Age and gender had have no significant effect on willingness to pay. 29% of respondents have believed high price is the most important problem and 27% of them have believed the absence of proper advertising is the most important problem to buy this product. According to the results, advertising in public media to increase consumers’ awareness and subsidy payments for production and consumption of this product are suggested.
خلاصه ماشینی:
از میان متغیرهای مورد بررسی، درآمد خانوار، تحصیلات ، آگاهی درباره ویژگیهای گوشت مرغ بدون پادزی، شاخص اهمیت سلامت ، مقدار مصرف گوشت مرغ ، شمار افراد خانوار و وجود افراد حساس به انواع پادزیها در خانواده اثر مثبت و معنیداری بر میزان گرایش به پرداخت برای گوشت مرغ بدون پادزی داشته است .
در ایران نیز نتایج پژوهش صندوقی و همکاران (١٣٩٤) درباره عامل های مؤثر بر انتخاب خیار معمولی، سالم و ارگانیک از سوی مصرف کنندگان در شهر اصفهان که با استفاده از روش انتخاب تجربی و الگوی لاجیت چندگانه انجام شده است ، نشان داد که درآمد، آگاهی نسبت به ویژگیهای محصولات سالم ، اهمیت به سلامتی و حفظ محیط زیست و وجود فرد سالمند و بیمار در خانواده اثر مثبت و معنیداری بر انتخاب محصول سالم و ارگانیک به جای انواع متداول داشته اند.
حیاتی و همکاران (١٣٩٠) در پژوهش خود با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و الگوی لاجیت ترتیبی نشان داد که متغیرهای درآمد، آگاهی، شاخص سلامتی و وجود سالمندان در خانواده اثر مثبت و معنیداری بر گرایش به پرداخت اضافی برای میوه ها و سبزیهای بدون آفت کش نسبت به انواع رایج در شهر مرند داشته است .
1-Discrete Choice Models همان گونه که بیان شد، هدف از این پژوهش بررسی عامل های مؤثر بر گرایش به پرداخت مصرف کنندگان برای گوشت مرغ بدون پادزی در شهر مشهد است که با استفاده از الگوی اقتصادسنجی و داده هایی که در بخش بعدی معرفی میشوند، انجام میشود.
در این پژوهش به منظور بررسی عامل های مؤثر بر میزان گرایش به پرداخت مصرف کنندگان برای محصول گوشت مرغ بدون پادزی از روش ارزش گذاری مشروط استفاده میشود.