چکیده:
«مرثیه»گون های شعر است که در سوگ خویشاوندان، یاران، پادشاهان، وزیران، بزرگان
قوم، عالمان دین و شرح ائمه معصومین علیهم السلام سروده شده باشد. در مرثیه، به بیان
و یاد مناقب، فضایل و مکارم شخص درگذشته می پردازد، شان و مقام او را گرامی می دارد
و از دست رفتنش را ضایع های عظیم جلوه می دهد. مرثیه های شاعران معاصر سرشار از
احساس همدردی و گویای همدلی طبقات گوناگون اجتماعی از خواص و عوام در بروز
حوادث ناگوار روزگار نظیر بیماری، زندان، وفات بزرگان دین و مرگ عزیزان و خویشان
می باشد. کوشش شاعران، ارائه مضامین و تصاویر شعری، ذکر اعتقادات مذهبی، آ یین و
آداب اجتماعی و باورهای عامیانه در هنگام سوگواری به منظور بیان احساسات و عواطف
ظاهری و باطنی خود و مردم روزگار م یباشد. در این مقاله به بررسی عنصر«حسرت و اندوهیاد»
و جنبه های مختلف آن در اشعار یکی از شاعران پایداری(شهریار)پرداخته می شود و همراه با ذکر شاهد، تحلیلی از آن صورت می گیرد.
خلاصه ماشینی:
با اين همه و از بين آن چه پيرامون مرثيه خاص عاشــورا و قيام هاي ائمه (ع ) مي تواند جايگاهي مناسب تر داشته باشد؛ تعريف اخير از اميرجلال الدين غفاري در فرهنگ غفاري اســت ؛ زيرا در اين معرفي آن چه بيشتر مدنظر محقق مي باشد، همان شيوه اي است که در دوران برگزاري مراسم عزاداري اهل بيت (ع )، خاصه امام حسين (ع ) و يارانش در ايام محرم برگزار مي شود و کماکان ادامه دارد.
سخت و خطرناک غراب آمد به شور و شيون از راه به مادر گفت جز داغي جگر سوز 488 که دري ديد و در شاهواري بر او پيچيده هر موجي چو ماري خداوندا چه دام جان شکاري يکي نقش بديع شاهکاري به پيوندد مزاري بر مزاري هنوز از داغ اول داغداري خداوندا تو صاحب اختياري سياهش بال و پر خود سوگواري نخواهي داشت از وي يادگاري (همان :١١٢١) در ميان اندوهيادهايي که شاعران معاصر سروده اند، اندوهيادهايي که براي از دست رفتن دوســتان شاعر خود سروده اند، از اهميت بيشتري برخوردار است ؛ زيرا علاوه بر اصالت ، احساســي که در آن ها مشاهده مي شود و طبعاً از جنبه هاي سفارشي اين گونه اندوهيادها مي کاهد، بيانگر رابطۀ دوستانۀ شــاعران نيز تواند بود.