چکیده:
یکی از موضوعات مطروحه پس از تشکیل دیوان عدالت اداری این بود که چه اشخاصی میتوانند در دیوان عدالت اداری بهعنوان شاکی حضور پیدا کنند و آیا دستگاههای دولتی میتوانند در شعب دیوان عدالت اداری طرح دعوا کنند. طبق رأی شمارۀ ۳۷، ۳۸ و 39 دیوان عدالت اداری در سال ۱۳۶۸ دستگاههای دولتی به هیچ نحو نمیتوانند در شعب دیوان عدالت اداری بهعنوان شاکی حضور پیدا کنند. این رأی با صدور رأی شمارۀ ۶۰۲ هیئت عمومی دیوان عالی کشور در سال ۱۳۷۴ تأیید شد ولی این مسئله مطرح شد که تکلیف دعاوی دستگاه دولتی نسبت به موضوعاتی که در صلاحیت دیوان عدالت اداری است، چه میشود؟ هیئت عمومی دیوان عالی کشور در سال ۱۳۸6 در رأی وحدترویۀ شمارۀ 699 تلاش کرد که بهنحوی این بنبست را باز کند و راه حلی برای حل این مشکل بیابد. اما خود این آراء هیئت عمومی دیوان عالی کشور مشکلات دیگری را به وجود آورد، به همین خاطر رأی وحدترویۀ شمارۀ ۷۹۲ تیر ماه ۱۳۹۹ صادر و به نوعی آراء شمارۀ ۶۰۲ و 699 را لغو کرده است. نویسنده معتقد است رأی ۷۹2 تحولی مثبت در تفکیک صلاحیت دیوان عدالت اداری و دادگاههای عمومی است، ازجمله اینکه از تعارض آراء دادگاههای عمومی و شعب دیوان عدالت اداری درخصوص موضوع واحد جلوگیری میکند.
One of the issues raised after the establishment of the Administrative Court of Justice was who can appear as a plaintiff in the Administrative Court of Justice and whether state agencies can appear as a plaintiff in the Administrative Court of Justice. According to the rulings No. 37, 38 and 39 of the Court of Administrative Justice in 1368, state agencies can in no way be present in the branches of the Court of Administrative Justice as a plaintiff. This decision was approved by the General Assembly of the Supreme Court in No. 602 in 1374, but the question was raised that what is the task of the state apparatus in relation to matters within the jurisdiction of the Court of Administrative Justice? In 2007, the General Assembly of the Supreme Court, Decision No. 699, tried to somehow open this deadlock and find a solution to this problem. However, these votes of the General Assembly of the Supreme Court created other problems, hence the vote of unity. Procedure No. 792 was issued in July 2016 and has somehow annulled votes No. 602 and 699. The author believes that vote 972 is a positive development in the separation of powers of the Court of Administrative Justice and public courts. Keywords: Procedural Unity Vote, Jurisdiction, Administrative Court of Justice, Public Court,State.
خلاصه ماشینی:
پذیرش صلاحیت دادگاه های دادگستری به عنوان مرجع عام تظلمات در صورت عدم امکان طرح دعوی در دیوان عدالت اداری (رأی وحدت رویۀ ۶۹۹ دیوان عالی کشور) این رأی پس از حدوث اختلاف بین شعب دادگاه تجدیدنظر استان تهران که یکی (شعبۀ ششم ) معتقد به اینکه آراء کمیسیون مادٔە ۷۷ قانون شهرداریها تنها در دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است و نصی دایر بر رسیدگی در دادگاه های عمومی به آراء کمیسون مذکور وجود ندارد و لذا دعوی شرکت دخانیات ایران (به عنوان یک واحد دولتی) را غیرقابل استماع تشخیص داده است و دیگری (شعبۀ سیوپنجم ) به دعوی شرکت مذکور رسیدگی کرده است ، صادر شد.
» قضات دیوان عالی کشور در رأی وحدت رویۀ ۷۹۲ استدلال کرده اند که چون در بند ۲ مادٔە ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری آراء کمیسیون آب های زیرزمینی به طور مطلق قابل اعتراض در دیوان عدالت است ، لذا این اطلاق شامل شرکت آب منطقه ای استان یزد به عنوان یک واحد دولتی هم میشود و به بیان دیگر از نظر قضات دیوان این بند از مادٔە ۱۰ قانون دیوان ناظر به اینکه چه شخصی شاکی باشد، نیست و لذا هر شخص معترضی نسبت به آراء مراجع مذکور میتواند در دیوان عدالت اداری طرح دعوی کند.