چکیده:
هدف این پژوهش بررسی و سنجش عوامل موثر بر ایجاد وقفههای مالیاتی در نظام مالیاتی ایران میباشد. جامعه آماری تحقیق شامل اطلاعات پروندههای مالیاتی گروه اشخاص حقوقی فعال در بخش تولید اداره کل امور مالیاتی استان مازندران است که طی سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ اظهارنامه مالیاتی تسلیم نمودهاند و طی مراحل رسیدگی به مالیات آنها، دفاتر و اسناد و مدارک ارائه نموده و با بررسی اسناد و مدارک مذکور مالیات قطعی آنها تعیین گردیده و به مرحله وصول رسیده است که مجموعا شامل ۲۲۵ سال -پرونده مالیاتی مربوط به ۴۵ شرکت بودهاند. نتایج این پژوهش بیانگر آنست که زمانهای مرتبط با فرآیند رسیدگی مالیاتی و صدور برگ قطعی مالیات و وصول مالیات قطعی شده دارای آرایش تصادفی نمیباشند و عوامل نحوه رسیدگی به دفاتر یا تشخیص علی الراس، مرحله قطعیت مالیات، اختلاف استانداردهای حسابداری و قانون مالیاتهای مستقیم و اختلاف درآمد مشمول مالیات تشخیصی به قطعی و عدم گسترش و ترویج کارآمد فرهنگ مالیاتی به ترتیب بر وقفه مالیاتی موثر میباشند که با توجه به بیشترین زمان صرف شده در فرآیند وصول مالیات مربوط به زمان رسیدگی پرونده، فاصله تسلیم اظهارنامه مالیاتی توسط مودی و صدور برگ تشخیص و ثانیا مربوط به زمان قطعیت پرونده (بعد از ابلاغ برگ تشخیص و بررسی اعتراض مودی و صدور برگ قطعی) میباشد که اولی مربوط به پیچیدگی قانون، نحوه رسیدگی به دفاتر یا علی الراس و اختلاف استانداردهای حسابداری و قانون مالیات و نیز نارساییهای موجود در فرآیندهای رسیدگی سازمان امور مالیاتی، حجم زیاد پروندهها و عدم برنامه ریزی و اولویت بندی پروندهها جهت رسیدگی و دومی علاوه بر عوامل فوق مربوط به گسترش فرهنگ مالیاتی میباشد.
Abstract
This research aims at studying and assessing factors affecting on tax lags in Iran. The statistical population of study consists of 45 active manufacturing companies in the center of Mazandaran province that have filed and submitted their tax returns and related documents during the years 2009 to 2013, and their final taxes have been determined and have reached to the stage of collection. The results indicate that time associated with the tax investigation process and other related processes from issuing final tax sheets to the collection of final tax amounts, is not of any random arrangement. The factors including the accounting books audit or ex- officio assessment, tax finalization processes, differences between accounting standards and accounting provisions of direct taxes Act, and difference between assessed taxable income and final income and lack of efficient tax culture are effective on tax lags, respectively. According to a time spent mostly on the process of tax collection, firstly it has to do with the taxpayer’s file investigation, the interval between tax return filing and issuance of tax assessment sheets and secondly, it has to do with the period of the finalization of tax case (whereby the tax assessment sheet is served, a possible tax objection is setteled and the final tax sheet is issued). The first factor is related to the complexity of the laws, tax audit of books or ex officio assessment, the differences between accounting standards and and accounting provisions of tax laws as well as the defficiency of the tax audit processes, large volume of tax and audit cases files and the lack of planning and prioritization of tax audit cases. And the second is related to weakness of tax culture and the attitudes and behavior of taxpayers in addition to the factors mentioned above.
خلاصه ماشینی:
نتایج این پژوهش بیانگر آنست که زمان های مرتبط با فرآیند رسیدگی مالیاتی و صدور برگ قطعی مالیات و وصول مالیات قطعی شده دارای آرایش تصادفی نمی باشند و عوامل نحوه رسیدگی به دفاتر یا تشخیص علی الرأس ، مرحله قطعیت مالیات ، اختلاف استانداردهای حسابداری و قانون مالیات های مستقیم و اختلاف درآمد مشمول مالیات تشخیصی به قطعی و عدم گسترش و ترویج کارآمد فرهنگ مالیاتی به ترتیب بر وقفه مالیاتی مؤثر می باشند که با توجه به بیشترین زمان صرف شده در فرآیند وصول مالیات مربوط به زمان رسیدگی پرونده ، فاصله تسلیم اظهارنامه مالیاتی توسط مؤدی و صدور برگ تشخیص و ثانیاً مربوط به زمان قطعیت پرونده (بعد از ابلاغ برگ تشخیص و بررسی اعتراض مؤدی و صدور برگ قطعی ) می باشد که اولی مربوط به پیچیدگی قانون ، نحوه رسیدگی به دفاتر یا علی الرأس و اختلاف استانداردهای حسابداری و قانون مالیات و نیز نارسایی های موجود در فرآیندهای رسیدگی سازمان امور مالیاتی ، حجم زیاد پرونده ها و عدم برنامه ریزی و اولویت بندی پرونده ها جهت رسیدگی و دومی علاوه بر عوامل فوق مربوط به گسترش فرهنگ مالیاتی می باشد.
" ٤- روش تحقیق هدف کلی از این پژوهش ، بررسی و سنجش عوامل مؤثر بر وقفه مالیاتی در اداره کل امور مالیاتی استان مازندران است که بر اساس مبانی نظری و مطالعات انجام شده عواملی چون ١- پیچیدگی قوانین و مقررات مالیاتی ٢- عدم گسترش و ترویج کارآمد فرهنگ مالیاتی در جامعه ٣- نارسایی های موجود در فرآیندهای رسیدگی سازمان امور مالیاتی استخراج و تأثیر آن ها در ایجاد وقفه مالیاتی مورد بررسی و آزمون قرار گرفتند.