چکیده:
امروزه بنا به دلایل گوناگون، از جمله مرگ والدین یا یکی از آنها، بیماری نوزادان و ضعف بنیه اقتصادی والدین در جهت تأمین هزینههای درمان و نگهداری اطفال بیمار، طلاق و جدایی والدین و عدم توانایی آنان، نگهداری و تأمین هزینه، اعتیاد شدید والدین یا یکی از آنها، تعدادی از کودکان و نوجوانان، فاقد سرپرست بوده یا بد سرپرست میباشند. از سوی دیگر بنا به دلایلی از جمله افزایش نرخ ناباروری، انگیزههای خیرخواهانه و بشردوستانه و غیره، برخی از افراد، متقاضی سرپرستی از کودکان بیسرپرست یا بد سرپرست هستند. علیرغم عدم پذیرش فرزندخواندگی در دین اسلام، قانونگذار در جهت ساماندهی نحوه نگهداری و سرپرستی از کودکان و به جهت اینکه دولت و به خصوص سازمان بهزیستی توان نگهداری و به سامان رساندن کودکان تا رسیدن به سن رشد و استقلال ایشان را ندارند، قصد دارد با تصویب مقرراتی که از یک سو شرایط زوجین و متقاضیان سرپرستی را تعیین میکند و از سوی دیگر شرایط کودکان و نوجوانان بیسرپرست و بدسرپرست را مشخص مینماید و نیز تشریفات درخواست و نحوه رسیدگی به آن و صدور حکم سرپرستی و فسخ و انحلال آن را تعیین میکند، این موضوع را به نظم درآورد. یکی از نکات مهم در این فرایند، توجه به حقوق مالی و تأمین آتیه کودک یا نوجوان تحت سرپرستی است. در این نوشتار، سعی ما آن است که به بررسی نحوه تأمین حقوق مالی و نحوه تأمین آتیه کودک و نوجوان، از دیدگاه قانون جدید حمایت از کودکان بیسرپرست و بدسرپرست مصوب ۱۳۹۲ بپردازیم و نوآوریهای این قانون را با نهادها و تأسیسات حقوقی موجود در حقوق مدنی تطبیق داده و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم.
Today, for a variety of reasons, including the death of a parent or both of them, the illness of infants and the poor financial situation of parents to pay for the treatment and care of sick children, divorce and separation of parents and their inability to support themselves, and the severe addiction of a parent or both of them, many children and adolescents are homeless or do not have a suitable caregiver. On the other hand, for some reasons, such as rising infertility rates, benevolent and humanitarian motives, etc., some people want to take care of orphaned or abused children. Despite the rejection of adoption in Islam, because the government and the welfare organization are not able to take care of children until they reach the age of growth and independence, by adopting regulations that on the one hand determine the conditions of couples and applicants for custody On the other hand, by specifying the conditions of orphaned or abused children and adolescents, and also by explaining the application procedures and how to deal with it and issuing a custody order and terminating and dissolving it, the legislator has tried to organize how to care for children. One of the important points in this process is to pay attention to the financial rights and future of the child or adolescent under guardianship, and therefore in this article, we try to explain how to ensure the financial rights and future of the child and adolescent from the perspective of the new law to protect orphaned children approved in 4041 and to adapt and analyze the innovations of this law with the existing legal institutions and facilities in civil law.
خلاصه ماشینی:
» 1- روشهای تأمین حقوق و آتیه کودک در قانون ۱۳۵۴ ماده ۲ قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست ۱۳۵۴ صراحتاً فرزند خواندگی را از موجبات ارث نمیداند، پس نه فرزندخوانده از زوجین ارث میبرد و نه زوجین در زمره وراث او در میآیند ولی چون محروم ماندن از میراث خانواده پذیرنده، آینده کودک و تربیت او را به خطر میاندازد، ماده ۵ یکی از شرایط صدور حکم سرپرستی را تأمین هزینه نگهداری و تربیت طفل تا سن بلوغ قرار داده تا در صورت فوت درخواستکنندگان، از محل اطمینانبخشی استفاده شود.
در ماده ۵ قانون سال ۱۳۵۴ آمده بود که درخواستکنندگان سرپرستی به کیفیت اطمینانبخشی در صورت فوت خود، هزینه تربیت و نگهداری و تحصیل طفل را تا رسیدن به سن بلوغ تأمین نمایند اما در صدر ماده ۱۴ قانون جدید آمده است که: «درخواست کننده سرپرستی بخشی از اموال حقوق خود را به کودک و نوجوان تحت سرپرستی تملیک کند و تشخیص نوع و میزان مال یا حقوق مزبور با دادگاه است.
(کاتوزیان، 1391: 49) آنچه که در ماده ۱۴ قانون حمایت از کودکان بیسرپرست و بد سرپرست تحت عنوان «اخذ تعهد کتبی به تملیک بخشی از اموال یا حقوق در آینده» آمده است منطبق بر فرض دوم مطروحه از سوی استاد کاتوزیان است؛ زیرا در این حالت متقاضی سرپرستی طفل یا نوجوان فاقد سرپرست متعهد و ملتزم میشود تا در آینده مالی یا حقوق مالی را به طفل و کودک تملیک کند.