چکیده:
روزانه دهها پرونده حقوقی و کیفری در دادگاهها گشوده و رسیدگی میشود و شاید روزی نیست که در کوچه و خیابان، شاهد بگومگوها و مشاجرات لفظی و گاه نزاعها و درگیریهای فیزیکی نباشیم. این مسئله در جوامع شهری، بهویژه در شهرهای بزرگ، با تنوع و ابعاد گستردهتری دیده میشود. بررسی علل و عوامل نزاعهای خیابانی، نیازمند پژوهشهای دقیق میدانی است که باید توسط پژوهشگران مختلف انجام شود. در این مقاله، با استفاده از نتایج مطالعات انجامشده در این زمینه، به مهمترین علل و عوامل نزاعهای خیابانی اشاره میکنیم و در بخشی دیگر، با استفاده از نظریات صاحبنظران و با استمداد از آیات و روایات معصومین، در صدد طرح راهحلهایی برای کاهش نزاعها و مشاجرات خیابانی هستیم. باشد که مورد استفاده مبلّغان ارجمند قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
آمارهای موجود بهخوبی نشان میدهد که میزان شیوع نزاع میان مردان، بهمراتب بیشتر از زنان است و این امر، میتواند در تفاوت وضعیت جسمی، روحی و میزان حضور در فعالیتهای اجتماعیِ زمینهساز نزاع، ریشه داشته ب > متأسفانه در بسیاری موارد، وجود آلات قتاله در دسترس افراد، موجب عواقب جبران ناپذیری میشود؛ برای نمونه، در تاریخ 28 بهمن 96 در تهران، یک اختلاف به قتل جوانی 24 ساله منجر شد.
1. پایینبودن میزان تحصیلات و دانش افراد پژوهشگرانی که در زمینه آسیبهای اجتماعی به پژوهش پرداخته، علل نزاع و درگیری را رصد کردهاند، به رابطه معناداری میان افزایش سطح تحصیلات افراد و کاهش نزاع و درگیری پی بردهاند؛ برای مثال، نتیجه یکی از پژوهشها بیان میدارد که: «افزایش تحصیلات، باعث افزایش آگاهیهای عمومی و عملی افراد شده و موجب میشود تا آنان نسبت به نزاعهای جمعی گرایش کمتری نشان بدهند.
ناآگاهی به احکام شرعی روابط حقوقی و معاملاتی، یکی از ساحتهایی است که نزاع و درگیری در آن بسیار دیده میشود و عامل اصلی غالب این نزاعها، عدم آشنایی افراد به مسائل حقوقی، بیاحتیاطی و اعتماد بیجا، مسامحه در امور معاملاتی و عدم احترام به حقوق دیگران است.
شهید ثانی در کتاب شرح لمعه در باب آداب تجارت به 24 مورد اشاره میکند که غالب این موارد، به اخلاق و انصاف و رعایت حقوق دیگران مربوط است؛ مانند اینکه: تاجر با افراد مختلف به طور مساوی و منصفانه برخورد کند؛ برای جلب رغبت مشتری، کالایش را زینت نکند؛ اگر کالایش عیبی دارد، فاش کلینی، الکافی، ج 5، ص 151.