اصول شش گانه حفظ سلامتی از دیدگاه طب سنتی ایران و ارتباط آن با فصول مقاله

سابقه و هدف: هریک از فصول چهارگانۀ سال، مانند بدن انسان‌ها مزاج مشخصی دارند. تدبیر فصول از مهم‌ترین مباحث حفظ‌‌‌‌‌‌‌الصحه در طب سنتی ایران است، در این مقاله اصول ضروری برای حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری‌های شایع در هر فصل معرفی شده است. مواد و روش‌ها: این مطالعۀ کتابخانه‌ای با مروری بر مبحث تدابیر فصول با استفاده از منابع برتر طب سنتی ایران و مقالات مرتبط درپایگاه‌های اینترنتی معتبر تهیه‌ شد. یافته‌ها: تدابیر بهار شامل مصرف غذاهای لطیف مانند گوشت‌بره، تخم‌مرغ نیم‌‌برشت، شربت زرشک، ریواس و سکنجبین است. پرهیز از حرکت و استحمام فراوان، خشم و شادی زیاد و نیز انجام تنقیه و مبادرت به خروج خون از طریق فصد توصیه می‌شود. تدابیر تابستان شامل مصرف ماهی تازه، گوشت مرغ، آب‌انار ترش، آب‌غوره، شربت ‌ریواس، گیلاس، آلو، هندوانه، کاهو، افزایش استراحت و پرهیز از حرکت زیاد و زیاده‌روی در جماع می‌‌باشد. تدابیر پاییز شامل مصرف غذاهای گرم و تند، گوشت‌بره، خربزه، به، سیب، حمام‌رفتن یک روز در میان با آب نیم‌‌گرم و تنقیه جهت پاکسازی بدن است. تدابیر زمستان شامل مصرف غذاهایی مثل گوشت ‌گوسفند با ادویۀ‌ تند و فعالیت زیاد و پرهیز از فصد و حجامت معرفی شده است. نتیجه‌گیری: در طب سنتی ایران نقطۀ شروع حفظ سلامتی پیشگیری از بیماری‌هاست. در این مقاله توصیه‌هایی برای سبک زندگی به‌خصوص عادات‌غذایی، خواب ‌منظم، بیداری و فعالیت‌های بدنی در فصول مختلف شده است که رعایت آنها برای ارتقاء سطح سلامت جامعه و کاهش هزینه‌های درمانی مفید است.

Background and Purpose: Each of the four seasons of the year like the human body has a certain temperament. The seasons’ lifestyle is one of the most important issues for health maintenance in Persian medicine. In this article, the lifestyle of each season is presented to keep healthy and prevent common diseases. Methods and Materials: The topic of lifestyle in each season was studied using reliable sources of traditional Persian medicine and related articles of valid electronic database. Results: The recommended lifestyle in the spring includes: soft foods consumption such as lamb meat, fried eggs, barberry syrup, rhubarb and oxymel (Sekanjabin); and avoiding from excess movement, excess bathing, extreme anger, and happiness; body purgation with enema and phlebotomy. Lifestyle of the summer includes: consumption of fresh fish, chicken, sour pomegranate juice, verruca, rhubarb syrup, cherries, plums, watermelon, lettuce, increasing the amount of rest; avoiding from excess movement, excess intercourse. Lifestyle of the autumn includes: consumption of spicy foods, lamb meat, melon, quince, apples, and pears; bathing once every two days with lukewarm water and body purgation with enema. The recommended lifestyle in the winter includes: consumption of foods such as lamb meat with spicy seasonings; excess movement and activity; avoiding from phlebotomy and cupping. Conclusion: In Traditional Persian Medicine resources, the starting point for health protection and disease treatment is prevention. In this article, some recommendations about lifestyle, especially eating habits and regulation of sleep, wakefulness and physical activity in different seasons are given. Following these rules will improve the health level of community and save health care costs. .