چکیده:
شبکههای آبیاری وظیفه توزیع و تحویل آب کشاورزی را به عهده دارند لذا بهبود عملکرد آنها کاهش تلفات و افزایش راندمان توزیع آب را به همراه داشته و در نتیجه بهبود بهرهوری آب را منجر میشود. بررسی عملکرد بهرهبرداری شبکههای آبیاری بهمنظور انجام برنامهریزی و بهبود شبکهها و سامانههای آبیاری امری ضروری میباشد. اولین هدف از ارزیابی تعیین میزان تلفاتی است که در فرآیند توزیع و تحویل آب کشاورزی در شبکه کانالهای آبیاری رخ میدهد. تلفات در سیستمهای انتقال و توزیع آب کشاورزی به دو دلیل اصلی رخ میدهد: نشت و عملکرد نامناسب سازههای کانال که باعث ایجاد تلفات بهرهبرداری میشود. عوامل مختلفی از جمله رشد علفهای هرز در کانالها، تجمع رسوب در کانالها، تجمع زباله در کانالها، ترکخوردن پوشش کانال، خرد شدن یا جابهجایی قطعات بتن در کانالها، تخریب به دلیل کیفیت نامناسب مصالح و عدم وجود دانش کافی بهرهبرداری در سطح کلان و خرد تصمیمگیران آب کشور سبب افزایش تلفات در سامانههای توزیع و تحویل کشاورزی هستند. عوامل تاثیر گذار در بهرهبرداری شبکهها شامل انجام منظم فرایند نگهداری سالانه و نحوه عملکرد اپراتورهای مستقر در شبکه برای تنظیم به موقع و صحیح سازههای آبگیر به منظور جلوگیری از شرایط هیدرولیکی ناپایدار در کانالهای اصلی و فرعی هستند که میتوان با سرمایهگذاری لازم برای آموزش اپراتورها و تیمهای مدیریتی و بهرهبرداری در شبکههای آبیاری، حجم قابل توجهی از تلفات بهرهبرداری را کاهش داد. در این مطالعه به بررسی و جمعبندی نتایج مطالعات انجام شده در رابطه با تعیین راندمانهای انتقال و توزیع در شبکههای آبیاری پرداخته شده است.
Irrigation networks are responsible for the distribution and delivery of agricultural water, so improving their performance reduces losses and increases the efficiency of water distribution, and thus leads to improved water efficiency. Investigating the operation of irrigation networks is essential for planning and improving irrigation networks and systems. The first purpose of the assessment is to determine the amount of losses that occur in the process of distribution and delivery of agricultural water in the network of irrigation canals. Losses in agricultural water conveyance and distribution systems occur for two main reasons: leakage and improper performance of canal structures that cause operating losses. Various factors such as weed growth in canals, accumulation of sediment in canals, accumulation of garbage in canals, cracking of canal cover, crushing or moving of concrete parts in canals, destruction due to poor quality of materials and lack of sufficient knowledge of total operation and the wisdom of the country's water decision-makers is increasing losses in agricultural distribution and delivery systems. Factors influencing the operation of networks include regular annual maintenance process and the operation of network operators to timely and correctly adjust the catchment structures to prevent unstable hydraulic conditions in the main and secondary channels, which can be invested in training operators and teams. Management and operation in irrigation networks significantly reduced the volume of operation losses. In this study, the results of studies on the determination of conveyance and distribution efficiencies in irrigation networks have been reviewed and summarized.
خلاصه ماشینی:
ir Environmental Research institute Online ISSN: 3060-2676 Review of Water Conveyance and Distribution Efficiency in Irrigation Networks in Iran and its Estimation Methods Zeynab Sojoodi5*1, Mehdi Hasheemi Shahedani1 1- M.
The first purpose of the assessment is to determine the amount of losses that occur in the process of distribution and delivery of agricultural water in the network of irrigation canals.
با توجه به نتايج به دست آمده ، براي افزايش راندمان آبياري و کاهش تلفات آب ، راهکارهايي از قبيل پوشش و تعمير و بازسازي 1IWMI 2Askar & Eric قسمت هاي تخريبي کانال ها، استفاده از ظرفيت کامل شبکه موجود، کاليبره و اصلاح سازه هاي اندازه گيري موجود در شبکه ، از بين بردن گياهان کناره هاي کانال ، آموزش زارعين و بهره برداري شبانه روزي از شبکه ، تغيير نحوه آرايش شبکه و بهره برداري از آن ، اجراي برنامه هاي پايشي و بازبينيهاي دوره اي و تغيير و اصلاح مقاطع کانال ها پيشنهاد شد (شاهرخ نيا و همکاران ، ١٣٩٦).
1Ultrasonic Flowmeter 2Eckert 3Martin & Gates 4Ghazaw 5Kinzli 6Brinkley 7Singh & Singh 8Pere Serra Agide 9Agide مديريت بهره برداري هوشمند تنظيم کننده ها از طريق سيستم هاي کنترل خودکار يکي از اقدامات متداول براي کاهش موثر تلفات بهره برداري است (شاهداني و فيروزفر، ٢٠١٧).
نتايج حاکي از آن بود که ميزان تلفات روزانه متغير و در بازه ي ٣٠ تا ٦٠ درصد بود که اين مقادير به 1Amol Kulkarni 2Lei Liu 3Abu-Khashaba 4Alebachew Shumye مراتب بيش تر از ميزان ارائه شده در مرجع استاندارد طراحي و بهره برداري شبکه آبياري در کشور (مقدار کل تلفات بين ١٠ تا ٢٠ درصد) ميباشد.