چکیده:
زمینه و هدف
آب و هوا نه تنها در ارتباط با حیات انسان اهمیت فراوانی دارد، بلکه در امور نظامی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آب و هوا از عواملی است که طرح های نظامی، تاکتیک ها و دکترین ها، فرماندهی، انتخاب نیروهای نظامی، تجهیزات نظامی، البسه، آماد، تعمیر و نگهداری، ساخت و پشتیبانی را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی تاثیر عناصر اقلیمی بر فعالیت نیروهای نظامی و انتظامی در نیمه غربی کشور بوده است.
روش
به منظور ارزیابی تاثیر عناصر اقلیمی بر فعالیت نیروهای نظامی و انتظامی از شاخص دمای موثر استاندارد (SET) استفاده گردید. بدین منظور داده های مربوط به پارامترهای اقلیمی شامل دمای هوای خشک، رطوبت نسبی، سرعت باد، ابرناکی و فشار بخار اشباع در دوره روزانه و ساعتی طی دوره آماری ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۰ از سازمان هواشناسی دریافت گردید. در ادامه شرایط آسایش اقلیمی و تنش های گرمایی و سرمایی در روزها و ماه های مختلف سال با استفاده از شاخص SET ارزیابی و در محیط GIS پهنه بندی گردید.
یافته ها و
نتایج
نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که از ماه اردیبهشت تا مهر در استان های خوزستان و غرب ایلام و کرمانشاه تنش های گرمایی با شدت های مختلف برای نیروهای نظامی وجود دارد. در صورتی که در همین دوره در مناطق شمالی مثل آذربایجان و کردستان شرایط برای نیروهای نظامی تا حدود زیادی مطلوب است. از اواخر ماه مهر تا فروردین در نیمه شمالی منطقه (آذربایجان و کردستان) و مناطق مرتفع بخش های میانی تنش های سرمایی با شدت های مختلف برای نیروهای نظامی وجود دارد در حالی که در همین دوره در منطقه خوزستان و ایلام شرایط نسبتا مطلوبی از بعد نظامی دیده می شود.
خلاصه ماشینی:
روش در انجام اين پژوهش به منظور ارزيابي و پهنه بندي شرايط آسايش اقليمي نيروهاي نظامي در نيمه غربي کشور از بين ايستگاه هاي سينوپتيک موجود در منطقه ، ٤٥ ايستگاه که داراي داده و طول دوره آماري منا سب (بالاي ٢٠ سال ) بودند، انتخاب و سپس داده هاي مربوط به پارامترهاي اقليمي شامل دماي هواي خشک ، رطوبت نسبي، سرعت باد، ابرناکي و فشار بخار اشباع در دوره روزانه و ساعتي از س ازمان هواشناسي دريافت گرديد.
جدول ٣: معادله و ضريب همبستگي بين شاخص دماي موثر استاندارد و ارتفاع در ماههاي مختلف سال ماه ضريب همبستگي معادله همبستگي فروردين 0/95 y= -0/01x+21/43 ارديبهشت 0/95 Y= -0/0093x+27/66 خرداد 0/93 Y= -0/0087x+33/3 تير 0/88 Y= -0/0076x+35/68 مرداد 0/90 Y= -0/0075x+36 شهريور 0/92 Y= -0/0078x+32/9 مهر 0/94 Y= -0/0087x+27/4 آبان 0/94 Y= -0/0095x+19/4 آذر 0/93 Y= -0/0106x+12/5 دي 0/92 Y= -0/0113x+9/4 بهمن 0/94 Y= -0/0125x+10/7 اسفند 0/94 Y= -0/0113x+15/6 در ماه ارديبهشت در بخش هاي جنوبي منطقه (خوزستان و غرب ايلام و کرمانشاه ) تنش گرمايي از کمي گرم تا گرم ، در بخش هاي مياني و شمال آذربايجان شرايط آسايش اقليمي و در بقيه مناطق شمالي و مياني تنش نسبي سرما در محدوده کمي خنک تا سرد حاکم است (شکل ٧).
شاخص دماي موثر استاندارد در ماه آبان نشان دهنده شرايط آسايش اقليمي تا کمي خنک در منطقه خوزستان و غرب کرمانشاه و ايلام و تنش سرمايي در محدوده خنک و خيلي سرد در بقيه مناطق مي باشد (شکل ١٣).