چکیده:
اگرچه مترددین مرزی غیرمجاز، از حقها و آزادیهای پیشبینیشده معمول برای خارجیان دارای مجوز، محروم خواهند شد. اما از منظر حقوق بینالملل، دولتها، ملزم به برخوردار نمودن این دسته از بیگانگان، از حقها و آزادیهایی که عمده آنها دارای منشاء حقوق بشری است، میباشند. هدف این مقاله، بررسی حقها و آزادیهای مترددین مرزی غیرمجاز در نظام حقوق بینالملل و میزان پایبندی نظام حقوقی ایران به این حقها و آزادیها میباشد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است که بامطالعه کتابخانهای و اسنادی منابع حقوق بینالملل، حقها و آزادیهای بیگانگان، با روش قیاسی مورد ارزیابی قرار گرفته است. سپس، با رویکرد تحلیلی و روش استقرائی، تکتک این حقها، بحث و بررسی شده است. نتایج بهدستآمده نشان میدهد که هرچند مترددین مرزی غیرمجاز، الزامات قانونی ورود به کشور را رعایت ننمودهاند لیکن دارای حقها و آزادیهایی مانند، حق حیات، حق داشتن تابعیت، حق آزادی بیان و عقیده و یا حق بازگشت به موطن اصلی خود، هستند که بهموجب موازین بینالمللی، باید مراعات گردند. نظام حقوقی ایران نیز به تاسی از تعهدات بینالمللی ایجادشده و همچنین آموزههای دینی و مبانی اسلام، خود را متعهد به حقها و آزادیهای انسانی مترددین غیرمجاز مرزی نموده که در قانون اساسی و قوانین موضوعه تبلوریافته است.
Background and Objectives: However, unauthorized frontiersmen will be deprived of the rights and freedoms normally envisaged for licensed foreigners. But from the point of view of international law, governments are bound to enjoy these kinds of aliens with the rights and freedoms most of which are of human rights origin. The purpose of this article is to examine the rights and freedoms of unauthorized frontiersmen from the perspective of international human rights law and the Iranian legal system.
Methodology: In the writing of this article, it is first evaluated by deductive study of library and documentary sources of international law, rights and freedoms of aliens. Then, with an analytical approach and an inductive approach, each of these rights is discussed. In the case of the Islamic Republic of Iran, the domestic legal sources and the practices of the national institutions concerned with the inductive method with a descriptive-analytical approach are studied through library and documentary studies.
Findings and Results: The results show that although unauthorized boundaries do not meet the legal requirements for entry into the country, they have rights and freedoms such as, the right to life, the right to citizenship, the right to freedom of expression and opinion. Or the right to return to their home country, which is required by international law. The Iranian legal system has also committed itself to a number of international commitments, as well as religious teachings and the foundations of Islam, to the human rights and freedoms of unauthorized transgender people, which are embodied in the constitution and subject matter laws.
خلاصه ماشینی:
لذا پژوهش حاضر در پي پاسـخ گـويي بـه اين پرسش است که مترددين غيرقانوني از مرز و به طورکلي بيگانگان فاقـد مجـوز در يـک کشور، که ممکن است به علت عدم رعايت ضوابط ورود، مجرم شناخته شـوند، داراي چـه حق ها و آزاديهايي و در پرتو کدام يک از موازين حقوق بين الملل ميباشند تـا دولت هـاي ميزبان به صرف تردد و ورود غيرقانوني آن ها قادر به هر نوع برخـوردي بـا آن هـا نباشـند؟ و اينکه آيا جمهوري اسلامي ايران نيز در حقوق داخلي خود معتقـد و متعهـد بـه ايـن حقـوق ميباشد؟ پيشينه پژوهش تحولات بعد از جنگ جهاني دوم و تأسيس سازمان ملل متحـد، باعـث شـد تـا دولت هـا بـه ارزش هاي انساني توجه بيشتري داشته و در اين رابطه کنوانسيون هاي بين المللي متعـددي بـر اساس و مبناي حقوق بشر منعقد و دولت ها با تعهد بين المللي به رعايت حقوق بشـر، قـوانين داخلي خود را در اين راستا وضع نمايند.
نتايج اين پژوهش نشان ميدهد که هرچنـد قوانين ايران نيز منبعث از شريعت اسلام در اين مسير قائل بـه حقـوقي بـراي بيگانگـان بـوده است اما به منظور جلوگيري از بهانه جويي، ايجاد سـوابق سـوء حقـوق بشـري و فعـال شـدن سازوکار مسئوليت دولت ، الزامات برخاسته از معاهدات و عـرف بين المللـي را در رابطـه بـا اتباع خارجه در قوانين خود لحاظ کنـد.