شناسایی و اولویت‌بندی فناوری‌های نوین در مدیریت کتابخانه‌های عمومی ایران مقاله

نویسنده: خدمتگزار، حمید رضا ؛ منصفی‌گهر، سارا ؛ ارشادی، محمدجواد ؛ مؤمنی، عصمت ؛

تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه‌های عمومی زمستان 1400 - شماره 107 رتبه علمی-پژوهشی (وزارت علوم/ISC (‎38 صفحه - از 613 تا 650 )

کلیدواژه ها: اولویت‌بندی فناوری‌های نوین تصمیم‌گیری با معیارهای چندگانه مدیریت کتابخانۀ عمومی State-of-the-art technologies Public library management Multiple Criteria Decision Making (MCDM) Prioritization فناوری هـا کتابخانـه هـای عمـومی مدیریت کتابخانه‌های عمومی کتابخانه‌های عمومی فناوریهای نوین کتابخانه هـای عمـومی

fa en

چکیده:

هدف: این پژوهش برآنست تا ضمن شناسایی فناوری‌های نوین قابل‌کاربرد در مدیریت کتابخانه‌های عمومی، اولویت‌ کاربست آن‌ها در کتابخانه‌های عمومی کشور ایران را مشخص کند. روش: در مرحلۀ اول، ابتدا مبتنی بر روش‌ مطالعۀ کتابخانه‌ای و مرور پیشینه‌ها، فهرست اولیه‌ای از فناوری‌های نوین قابل‌کاربرد در مدیریت کتابخانه‌های عمومی و همچنین فهرست معیارهای ارزیابی آن‌ها استخراج شد. به‌منظور اعتباریابی فهرست‌های اولیه، از دو روش کیفی مبتنی بر اجماع ذی‌نفعان (پنل دلفی و گروه اسمی) با حضور ذی‌نفعان اصلی در کتابخانه‌های عمومی در حوزه‌های 1- بودجه و مالی، 2- مدیریت و راهبری، 3- فناوری، 4- کتابداری، و 5- کاربر استفاده شد. در مرحلۀ دوم نیز به‌منظور ارزیابی فناوری‌ها مبتنی بر معیارهای ارزیابی، از روش «آنتروپی شانون» برای وزن‌دهی به معیارهای ارزیابی و از تاپسیس گروهی برای اولویت‌بندی فناوری‌های نوین بر اساس معیارهای استخراج‌شده استفاده شد. یافته‌ها: در مرحلۀ اول، فهرستی شامل 28 فناوری نوین قابل‌کاربرد در مدیریت کتابخانه‌های عمومی و 27 معیار ارزیابی آن‌ها که در سه سطح راهبردی (7 معیار)، فنی و عملیاتی (11 معیار) و کاربری (9 معیار) دسته‌بندی شده‌اند به دست آمد. در نهایت، فناوری‌های شبکۀ اجتماعی/پیام‌رسان، اینترنت مبتنی بر فیبر نوری، سامانۀ عضویت فراگیر کتابخانه‌های عمومی (کتابخانۀ متصل)، برنامۀ کاربردی کتابخانۀ عمومی بر بستر تلفن همراه و سامانۀ کتابخانه دیجیتال در اولویت‌های اول تا پنجم قرار گرفتند. اصالت/ارزش: با توجه به این 28 فناوری نوین و همچنین توسعه و کاربست فناوری‌های دارای اولویت بالای به‌دست‌آمده، می‌توان سطح کیفیت عملکرد کتابخانه‌های عمومی ایران را در حوزه‌های گوناگون ارتقا داد. بر اساس نتایج، پیشنهاد می‌شود تا نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ضمن ایجاد زیرساخت‌های نرم و سخت برای فناوری‌های شناسایی‌شده، امکان‌سنجی طراحی و پیاده‌سازی یا کاربست فناوری‌های دارای اولویت این پژوهش را مدنظر قرار دهد.

Purpose: State-of-the-art technology refers to the best and latest technological advancement possible at a particular time. Today, public libraries play a key role in the various cultural and social spheres of society. Although various technologies can help to fulfill the basic roles of public libraries correctly and completely, their application in the context of these libraries undoubtedly faces many complexities and difficulties. This study aims to identify the state-of-the-art technologies that can be used in the management of public libraries, as well as to determine the priority of their use in public libraries in Iran. Method: In the first step, based on the library study method and literature review, a preliminary list of state-of-the-art technologies applicable to public library management, as well as a list of their evaluation criteria was extracted. In order to validate the initial lists, two qualitative methods based on the consensus of stakeholders (Delphi panel and nominal group) were used with the presence of the main stakeholders in public libraries in the areas of 1) finance, 2) management and administration, 3) technology, 4) librarianship, and 5) user. In the second step, in order to evaluate technologies based on evaluation criteria, Shannon entropy method was used to weight the evaluation criteria, and group TOPSIS method was employed to prioritize state-of-the-art technologies based on the extracted criteria. Findings: In the first step, a valid list was obtained, which includes 28 state-of-the-art technologies applicable in the management of public libraries and 27 evaluation criteria classified into three levels: strategic (7 criteria), technical and operational (11 criteria) and user (9 criteria). In the second step, the priority of the extracted state-of-the-art technologies was obtained based on the evaluation criteria. Based on these results, social network/messenger, high speed internet on fiber optic platform, universal library membership system (linked library), public library mobile application and digital library system were in the first to fifth priorities of state-of-the-art technologies. Originality/value: According to these 28 categories of state-of-the-art technologies, as well as the development and application of high-priority technologies, it is possible to improve the quality of performance of public libraries in various fields. Therefore, based on the research results, it is suggested that in addition to creating soft and hard infrastructures for the identified technologies, Iran Public Libraries Foundation evaluate the feasibility of designing and implementing or using the priority technologies.

خلاصه ماشینی:

بر اساس نتايج ، پيشنهادمي شود تا نهاد کتابخانه هاي عمومي کشور ضمن ايجاد زيرساخت هاي نرم و سخت براي فناوريهاي شناسايي شده ، امکان سنجي طراحي و پياده سازي يا کاربسـت فنـاوري هـاي داراي اولويت اين پژوهش را مدنظر قرار دهد. Vartiainen 616 اين مقاله از رويکردي ترکيبي شامل مرحلۀ نخست (کيفي از نوع اکتشافي) مبتنـي بـر مـرور منابع و نظر متخصصان به منظور شناسايي فنـاوري هـاي نـوين و معيارهـاي ارزيـابي،و مرحلـۀ دوم مبتني بر يک رويکرد ترکيبي به منظور اولويت بندي فناوري هاي نوين استفاده شده است . مرحلۀ اول اين پژوهش شامل سه گام به شرح زير است : گام ١-مطالعۀ کتابخانه اي: در گام نخست ، بـه منظـور شناسـايي اوليـۀ فنـاوري هـاي نـوين و معيارهاي ارزيابي، مرور پيشينه ها مبتني بر منابع کتابخانه اي مـدنظر قـرار گرفـت . در اين مرحله ، ابتدا پرسش نامـۀ ارزيـابي فنـاوري هـاي نـوين بـه منظـور کـاربرد در کتابخانـه هـاي عمومي بر پايۀ فهرست فناوريهاي نوين و معيارهاي ارزيابي مرحلـۀ نخسـت تـدوين شـد. در نهايـت ، بـر اسـاس انجـام تحليل بر مبناي مرحلۀ دوم ، اولويت هاي فناوري هاي نوين قابل کاربرد در مديريت کتابخانـه هـاي عمومي کشور به دست آمد. در اين پژوهش ، فناوريهاي نوين قابل کاربرد در کتابخانه هاي عمـومي کشـور، مبتنـي بـر ٢٧ معيارهاي ارزيابي دسته بندي شده در سـه سـطح راهبـردي، فنـي و عمليـاتي و کـاربردي، ارزيـابي و اولويت بندي شدند. Ekere, Ewulum, Eze, Okpala & Ebobo 642 سامانۀ عضويت فراگيرکتابخانه هاي عمومي (کتابخانۀمتصل ) در اولويت سوم فنـاوري هـاي نوين درمديريت کتابخانه هاي عمومي قرار گرفت . How Iranian cultural center's public libraries use of information technologies for developing services.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود