چکیده:
تقابل های دوگانه از جمله عوامل زبانی است که با تأثیرگذاری در سطح نحوی و فکری یک اثر، ساختار آن را هنری تر می سازد و در بررسی های معناشناختی و ساختاری از عناصر بنیادین دستیابی به ساختار و جهان فکر و اندیشۀ آثار ادبی است. در این تحقیق که با روش کتابخانه ای و با هدف شناخت هر چه بهتر دنیای شعری شاعران دفاع مقدّس انجام پذیرفته است، تلاش شده تا اشعار این دوره با رویکرد توصیفی – تحلیلی، براساس تقابلهای دوگانه بررسی گردد. بدین منظور1340 جفت واژه متقابل، همراه با بسامد آن ها در شعر سه تن از شاعران برجسته این دوره ( قیصرامینپور، عبدالجبارکاکایی و علیرضا قزوه) استخراج و بر اساس انواع تقابلها طبقهبندی گردید. بررسی و تحلیل دادهها نشان داد که انواع تقابلها (مدرّج، مکمّل، دوسویه، جهتی و غیره) در شعر این دوره یافت می شود و تقابل های مکمّل و ضمنی بیشترین بسامد را دارند. نتیجه دیگری که در بررسی این اشعار حاصل شد این است که در سطح محتوایی نیز مفاهیم و اندیشههایی در تقابل با یکدیگر قرارگرفته اند و می توان گفت کاربرد تقابل ها به فرایند معناسازی و برجستهسازی مفاهیم مربوط به جنگ، دفاع مقدّس و مسایل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی مدنظر شاعران کمک شایانی کرده و توانسته است دغدغه های ذهنی شاعران را از طریق برجسته سازی منتقل کند. نکته قابل توجه دیگر در کاربرد تقابل ها این است که در ساختار صورخیال اشعار نیز تأثیر بسزایی دارند و پایه بعضی صنایع ادبی مانند تلمیح، تشبیه،جناس، استعاره و غیره قرارگرفته اند.
dual contrasts are among the linguistic factors that, by influencing the syntactic and intellectual level of a work, make its structure more artistic and in semantic and structural studies are the fundamental elements of achieving the structure, world of thought and thought of literary works. in this research, which has been conducted by library method and with the aim of better understanding the poetic world of holy defense poets, it has been tried to investigate the poems of this period with a descriptive-analytical approach based on double contrasts. were extracted in the poetry of three prominent poets of this period (qaisarminpour, abdoljbarkaei and alireza quzouh) and classified according to different types of confrontations. data analysis showed that different types of contrasts (graded, complementary, ambivalent, directional, etc.) are found in the poetry of this period and complementary and implicit confrontations have the highest frequency. another result in the study of these poems is that at the content level, concepts and thoughts are at odds with each other, and it can be said that the application of confrontations to the process of meaning and highlighting the concepts related to war, sacred defense and political, social, cultural issues considered by poets has helped and has been able to convey the mental concerns of poets through highlighting. another noteworthy point in the application of contrasts is that they have a great effect on the imaginary structure of poems and are the basis of some literary industries
.
خلاصه ماشینی:
نتیجه دیگری که در بررسی این اشعار حاصل شد این است که در سطح محتوایی نیز مفاهیم و اندیشههایی در تقابل با یکدیگر قرارگرفتهاند و میتوان گفت کاربرد تقابلها به فرایند معناسازی و برجستهسازی مفاهیم مربوط به جنگ، دفاع مقدّس و مسایل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی مدنظر شاعران کمک شایانی کرده و توانستهاست دغدغههای ذهنی شاعران را از طریق برجستهسازی منتقل کند.
هدف ساختگرایان از مطرحکردن تقابلها به دستآوردن ابزاری برای فهم متون و رسیدن به معنا است و از آن جا که تحلیل یک متن بر اساس تقابلهای معنایی ما را با ویژگیهای زبانی و بلاغی یک اثر بیشتر آشنا میکند، برای شناخت بهتر دنیای شعری شاعران دفاع مقدّس، شعر این دوره با این روش مورد بررسی قرار میگیرد تا درک بهتری از مفاهیم شعری این دوره حاصل شود.
در سطح محتوایی این شعرها هم مفاهیم و اندیشه هایی در تقابل با یکدیگر قرار گرفتهاند که اغلب همسو با مؤلفههای ادبیات پایداری هستند؛ امّا این تحقیق نیز تنها سرودههای رضوی شاعران دفاع مقدّس را با محوریّت سیمای امام رضا (ع) که مبتنی بر برخی از جلوههای پایداری است، بررسی کرده است ولی در پژوهش حاضر تلاش شده است موضوع تقابلها به صورت گستردهتر و کلیتر در اشعار این دوره مورد بررسی قرارگیرد.
بررسی اشعار دفاع مقدّس با تکیه بر اشعار شاعران هدف نشان داد که انواع تقابلهای دوگانه در اشعار این دوره دیده میشود؛ البتّه کاربرد آنها از نظر بسامد متفاوت است.