خلاصه ماشینی:
"ما یک دسته پنهانتر شعر مذهبی همداریم،یعنی شعرهایی که موضوعی عام دارند ومشخصا دربارۀ یکی از بزرگان و یا فرایض دینسروده نشدهاند،ولی نگاه شاعر به آن موضوع عام،از منظر دین بوده و متکی به معارف دینی.
اگر ما تنها معیار قوتشعر را توانایی شاعر در توصیف موضوع بدانیم،بدون شک با دیدن بیتهایی از دین دست،خواهیمگفت که کسی بهتر از او شعر مذهبی در اینموضوع نسروده است: {Sصبح خیزان بین به صدر کعبه مهمان آمده#جان عالم دیده و در عالم جان آمدهS}(به تصویر صفحه مراجعه شود){Sآستان خاص سلطان السلاطین داده بوس#پس به بار عام،پیش صفه مهمان آمدهS}{Sکعبه بر کرده عربوار آتشی کز نور آن#شبروان در راه منزل،منزل آسان آمدهS}{Sکعبه بر خوانی نشانده فاقهزدگان را به ناز#کز نیاز آنجا سلیمان مور آن خوان آمده...
در شعر کهن فارسی،آثار کسانی همچونفردوسی،ناصرخسرو،سنایی،عطار،مولانا،سعدی و حافظ بیشتر موضع دینی داشته نه موضوعدینی،و به همین لحاظ،وقتی با معیار مدح وستایش بزرگان دین به سراغ این شعرها برویم،چنینخواهیم پنداشت که در آن دورهها شعر مذهبینداشتهایم و یا بسیار کم داشتهایم.
ارمغان عمدۀ انقلاب اسلامی برای شاعران امروز-و حتی میتوان گفت همه انسانهای امروز-اینبود که دین میتواند پاسخگوی همۀ نیازهای جامعۀامروز باشد و بنابراین میتوان در هر نوع شعری،بهنگرشهای دینی متکی شد.
شاید برای شاعرانپیش از انقلاب اسلامی،تصور این که در اینقالبها نیز میتوان شعر مذهبی موفق سرود،مشکل بود،چنانکه گاهی به طعن و تعریض اینکار را غیر ممکن دانستهاند شعرهای موفق کسانیهمچون زندهیاد سلمان هراتی،حسین حسینی،قیصر امینپور و محمد رضا عبد الملکیان،نشان دادکه این هم انجامپذیر است."