چکیده:
اتحادیة اروپا در واکنش به مشکل انباشت پسماندها و کاهش شدید مواد خام برای تولید کالاها، مقررات مختلفی برای تشویق دولتهای عضو به اتخاذ راهکارهای الزامی و تشویقی برای تبدیل پیشگیری از تولید پسماند به رکن نخست مدیریت پسماند تصویب کرده است. این مقاله به بررسی این مسئله میپردازد که پیشگیری از تولید پسماند در مرحلة تولید کالا چه جایگاهی در مقررات اتحادیة اروپا داشته و رویکرد تقنینی اتحادیه نسبت به این مسئله چگونه بوده است. نتیجه آنکه این اتحادیه، پیشگیری از تولید پسماند را نه صرفاً بهعنوان بخشی از تدابیر حفظ محیطزیست، بلکه بخشی از سیاست این اتحادیه برای حفظ منابع اولیه، رشد اقتصاد چرخهای و بهرهوری در تولید تلقی میکند. اقدامات این اتحادیه نشان از تحولی اساسی در حقوق تولید کالا، مدیریت پسماند و حفاظت از منابع طبیعی و تبدیل تدریجی پیشگیری از تولید پسماند به یکی از اصول حقوق محیطزیست دارد.
خلاصه ماشینی:
تصويب اسناد متعددي در زمينه هايي مانند اصلاحيۀ دستورالعمل هاي پسماند،٣١ باطريها، 32 بسته بندي،٣٣ خودروهاي اسقاطي ٣٤ و محدوديت استفاده از مواد زيان بار در کالاهاي الکتريکي 35 در سال هاي اخير که همگي با هدف پيشگيري و کاهش توليد پسماند صورت گرفته ، نشان از عزم اين اتحاديه براي تبديل پيشگيري از توليد پسماند به عنوان اصل اساسي در مديريت پسماند و حفظ منابع طبيعي دارد؛ به نحوي که ميتوان گفت پيشرفت هاي مقررات اتحاديۀ اروپا در اين زمينه نسبت به مقررات بين المللي چشمگير بوده است چرا که با وجود تصويب کنوانسيون بازل (١٩٨٩)، حقوق بين الملل محيط زيست تا کنون تمرکز کمتري بر توسعۀ سازکارهاي پيشگيري از توليد پسماند داشته است ٣٦ ولي اتحاديۀ اروپا در مصوبات مختلف خود به طور مستقيم (پيشگيري از توليد پسماند) و غيرمستقيم (اصلاح نظام توليد و مصرف کالاها) به اين مسئله پرداخته و پيشگيري را نخستين مرحله از سلسله مراتب مديريت پسماند تلقي ميکند.
بر اساس گزارش ارزيابي آثار مقررات گذاري دستورالعمل سال ٤٤٢٠٠٨ که افزايش تدابير لازم براي پيشگيري را توصيه کرده بود، اصلاحيۀ دستورالعمل پسماند از دولت هاي عضو ميخواهد تا سازکارهاي بيشتري در زمينۀ پيشگيري از توليد پسماند اتخاذ کنند ازجمله حمايت از الگوهاي توليد و مصرف پايدار، تشويق طراحي، ساخت و استفاده از کالاهايي که بهره وري بالايي داشته ، بادوام ، قابل تعمير و استفادة دوباره و بازسازي باشند، حمايت از کالاهاي داراي مواد خام مهم به منظور پيشگيري از تبديل آن ها به پسماند، تشويق توليدکنندگان به تهيۀ لوازم يدکي، دستورالعمل هاي آموزشي و اطلاعات فني در مورد کالاها با هدف افزايش قابليت تعمير و استفادة دوباره از آن ها بدون کاهش کيفيت کالا، حمايت از کاهش مواد زيان بار در کالاها و اشياء.