چکیده:
فضای معماری درمانی مقوله ای اساسی در بحث طراحی معماری روز است. مشکل اساسی که انسانها در دوران مدرن
کنونی با ان برخورد نمودهاند انواع بیماری های روانی و استرس زایی است که وجودیت انسانی را مورد حمله قرار داده است.
براین اساس فضای معماری باید علاوه بر جلوگیری از تقویت عناصر استرس زاد باعث از بین رفتنآن نیز گردد. آرامش در
طراحی فضای معماری از با اهمیت ترینموارد است که طراحان باید در بحث طراحی خود آن را به خدمت بگیرند. براین
اساس سوال اساسی تحقیق این است که عواملی ایجاد استرس چگونه شناساییشوند و در این خصوص مولفه های
معماری چگونه می تواند از آن جلوگری نماید. علاوه بر فضاهای درمانی دیگر فضاهای معماری نیز باید به گونه ای طراحی
شوند که مساله ایجاد استرس را حل و فضای معماری استرس زدا باشد. روش تحقیق این پژوهش با توجه به کیفی بودن
آن به صورت توصیفی و تحلیلی می باشد که با استفاده از علم روانشناسی محیط به عنوان علمی بینارشته ای در این
خصوص بررسی های اساسی صورت گرفته است. هدف اساسی نیز شناخت شاخصه هایی است که بتوان فضای معماری
استرس زدایی را در مقول طراحی و پرداخت ارائه نمود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در کلیت طراحی فضای معماری
اگر روابط فضایی به صورت ساده و شفاف ایجاد گردند و موضوعات حرکتی قابل تشخیص و خوانا باشند در این صورت م
یتوان با استفاده از مصالح و هندسه معماری ساده در عدم ایجاد شوک فضایی استرس را از فضای معماری خارج نمود و
آرامش را جایگزین آن نمود.
خلاصه ماشینی:
- عوامل اساسي در ايجاد استرس در روان انسان ها با توجه به قرارگيري در فضاي معماري چه موضوعاتي است ؟ - به واسطه چه شاخصه ها و مؤلفه هايي مي توان فضاي معماري را محيطي امن براي از بين بردن استرس نمود؟ ٢- روش و اهداف پژوهش با توجه به موضوع فضاي معماري در برخورد با موضوعات رواني انساني چون مسأله استرس در محيط درماني مسأله اساسي شناخت مشکلات و عوامل دخيل در اين موضوع است .
(به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ١– چرخه استرس از منظر متخصصين پزشکي و روانشناسي (مأخذ: داورپناه ، ١٣٩٠) در پژوهشي علمي با عنوان ارزيابي الگوهاي معماري در فضاي درماني و بيماران ، مهديه تنهايي و محمد قميشي اذعان داشته اند که بيماري روحي، رواني و جسمي، وابسته به شرايط محيطي بوده و نقش عوامل محيطي در پيشرفت يا جلوگيري ازعلائم بيماري موثراست .
در روند درمان و بهبود، استرس ، يکي از عوامل کند کننده روندبهبودي بيمار مي باشد، عوامل متعددي در پيدايش و بروز استرس دخيل است ، عدم شناخت روانشناسي فرد وعوامل طراحي محيط و ناکافي بودن آگاهي فرد و اجتماع ، عدم توجه به معماري محيط براي آن امر، از عواملياست که باعث تشديد استرس در بيماران کودک و کم سن و سال مي شود، بطوري که در کودک بيمار احساس اينکه در معرض خطر و تهديد قرار گرفته و در وجود کودک واکنش هايي نظير تپش قلب ، دلشوره و تعرق رخمي دهد و در نتيجه سيستم اعصاب سمپاتيک بيمار آماده ي مقابله با آن مي شود که اين حالت در روند بيماري غير مطلوب و مزاحم محسوب مي شود.