چکیده:
شیخ عبدالعلی موبد بیدگلی از چهرههای اثرگذار فرهنگی سیاسی یکصد ساله اخیر ایران است، شهرت این شاعر و ادیب دانشمند در تاریخ مشروطیت ایران بیشتر به علت مبارزات و مجاهدتهای او در روسیه در دوره استبداد صغیر است. وی توانست با تبلیغات خود علیه محمدعلی شاه و انتشار سخنرانیهایش در مطبوعات روسی و انگلیسی توجه اندیشمندان و سیاستمداران را به اختناق حاکم در ایران در آن دوره سیاه جلب نماید. این نوشته مروری است بر زندگی علمی، سیاسی و ادبی او.
Assistant Professor, University of Kashan, Department of Islamic Beliefs Sheikh Abdol-Ali Mobed Bidgoli is a prominent figure in the cultural and political history at the time of Constitutional Movement in Iran. His poetry and literary writings were very influential at the time. He is well known for his fight against the dictatorship of Mohammad Ali Shah at the time of Qajar Dynasty. His speeches and writings in English and Russian newspapers could draw the attention of politicians in the region to the political situation in Iran. This article is a biography of this prominent figure and looks at his achievements in politics and literature.
خلاصه ماشینی:
در دو غزل يا نامه منظوم كه براي وصّاف بيدگلي از عتبات فرستاده است، اين تخلص ديده ميشود (3) اي صبحي كاشاني اي زادة عرفاني , , در ميكده پا بگذار پيمانه پياپي زن (ديوان وصاف، ص14) و: با كوشش و جهد يافت صبحي , , مانند توبي قرينه لنگر (ديوان وصاف، ص16) شيخ عبدالعلي سالها بعد كه براي سومين بار تخلص خود را به موبد تغيير داد، بيت اول را بدينگونه اصلاح و در ديوان خود ثبت كرد: اي موبدكاشاني وي گوهر انساني , , ره را به روان پيما پيمانه پياپي زن (هنايش خرد، ص120) كسي نميداند، كه آيا علت تغيير «صبح نخست» به «صبحي» بار كم و بيش منفي آن بوده است يا نه، اما تغيير صبحي به موبد علاوه بر علاقه وي به گذشته ايران شايد آن باشد كه اين تخلص در ميان شاعران گذشته بي سابقه نيست، صبحي اوبهي (تاريخ نظم و نثر، ص345) «صبحي ساوجي» (همان، ص53) «صبحي مازندراني» (منتخب اللطائف، ص255) و ميرصبحي طبيب (همان، ص256)، برخي از شاعراني هستند كه با اين شناسه شعر ميسرودهاند، به هر روي راز اينكه در فهارس و تراجم گاهي نام وي را صبحي و گاهي موبد و گاهي هم به هردو عنوان ثبت كردهاند (الذريعه 25/246م24/25) همين تغيير عنوان تخلص در دوره زندگي اوست.