چکیده:
بیان مسئله: گرچه برای رنگ بهعنوان عنصر مشترک ابناء بشر، تعلق یا محدودیتی نمیتوان قائل شد؛ اما بهطور نسبی، در جهان هستی عناصر یا پدیدههایی وجود دارد که خاستگاه یا کاربرد و تکرار و بازنمایی آنها موجب شکلگیری گونهای از خاطرات جمعی شده و در پرتو آنها حسی از تعلق یا هویت بدانها شکل گرفته است. یکی از این عناصر نیز رنگ است که ممکن است در محدودهای مشخص یا وسیع بهصورت نانوشته، فارغ از درستی یا نادرستی موضوع، طیفی از آن به گروهی یا ملتی نسبت داده شود. از آنجا که گرافیک بهعنوان رسانه بصری برآمده از فرم و رنگ، موضوعهای مختلفی را پیامرسانی کرده و مسائل فرهنگی و فرهنگ ملی نیز میتواند جزیی از آن باشد، مسئله این پژوهش چیستی رنگهای پربسامد مرتبط با ایران در پوسترهای گرافیک با موضوع ایران یا فرهنگ ایرانی و همچنین چرایی احتمالی کاربرد آنهاست.هدف: شناخت عناصری نمادین ناملموس ایرانی و در نهایت، درک بهتر سویههای متفاوت فرهنگ بصری ایرانی از اهداف اصلی این پژوهش است.روش پژوهش: در این پژوهش با بهرهگیری از منابع کتابخانهای، پایگاههای اطلاعاتی و شواهد بصری گرافیکی، دادهها جمعآوری شده؛ سپس بهشیوه تحلیل محتوای بصری با جمعآوری نمونههای رنگی از پوسترهای مرتبط با ایران بهصورت شبهآماری، پربسامدترین رنگها مشخص و سپس توصیف و تحلیل شده است.یافتهها: این مقاله نشان داد که طراحان گرافیک ایرانی برای بازنمایی رنگ ایرانی، بهجز رنگ سازمانی، پرچم رسمی، به رنگهای مرتبط با فرهنگ خود که اغلب برآمده از محصولات و تولیدات فرهنگی و هنری، دستساختهها، رنگ اقلیم و زیستبوم، هنرهایسنتی، معماری ایرانی اسلامی، خوشنویسی و مانند آن است، رجوع کرده و طیفهایی از این رنگها را در اثر خود برای موضوعات مرتبط ایران بازنمایی نمودهاند و در این میان، پربسامدترین رنگهای مرتبط با ایران، طیفهایی از رنگ قرمز لاکی، زرد روشن و آجری و نیز آبی فیروزهای بوده است.
خلاصه ماشینی:
یافته ها: این مقاله نشان داد که طراحان گرافیک ایرانی برای بازنمایی رنگ ایرانی، به جز رنگ سازمانی، پرچم رسمی، به رنگ های مرتبط با فرهنگ خود که اغلب برآمده از محصولات و تولیدات فرهنگی و هنری، دست ساخته ها، رنگ اقلیم و زیست بوم ، هنرهایسنتی، معماری ایرانی اسلامی، خوشنویسی و مانند آن است ، رجوع کرده و طیف هایی از این رنگ ها را در اثر خود برای موضوعات مرتبط ایران بازنمایی نموده اند و در این میان ، پربسامدترین رنگ های مرتبط با ایران ، طیف هایی از رنگ قرمز لاکی، زرد روشن و آجری و نیز آبی فیروزه ای بوده است .
چنانکه از همین دیدگاه به رنگ در پوسترهای با موضوع ایران نگاه شود، میتوان گفت ، در پوسترهای مورد بررسی رنگ ها از دیدگاهی مورد توجه هستندکه اطلاعاتی از ایران را بازنمایی کنند و دیگر کارکردهای رنگ در اولویت بعد هستند؛ از سوی دیگر کارکرد پوستر در گرافیک همواره پیام رسانی سریع بوده که با ترکیب و هم رسانی دو عنصر شکل و رنگ به سامان میرسد؛ بنابراین بازنمایی پیامی که اثر برای آن طراحی شده همواره مهم و پراهمیت بوده ؛ اما در خلال این پیام رسانی، متغیرهای مداخله گر دیگری چون سبک و تکنیک طراح ، سبک ملی، تأثیر سبک ها و جنبش های هنری معاصر و خواست های سفارش دهنده هم در برآیند نهایی اثر تأثیرگذارند؛ همچنین ادراک شایسته پیام به وسیله مخاطب ، وجه دیگر اثر گرافیک است ؛ که با هم افق شدن فرستنده و گیرنده پیام امکان پذیر میشود.
تصاویر ١٣ و ١٤: دو اثر از یک طراح است که اولی برای دوسالانه پوستر تهران و دومی برای دوسالانه طراحان گرافیک ایران طراحی شده اند.