چکیده:
تصویب طرحهای آمایش استانی در اسفندماه سال 1399 و تاکید بر ضرورت پایبندی استانها به اجرای آن،
این سوال را پررن گ ساخته است که چه میزان طرحها و پروژههای انجام شده یا درحال اجرا از محل اعتبارات
بودج های و غیربودجهای در استانها، در راستای پیشنهادها و اهداف تعیین شده توسط طرحهای آمایش استانی
بوده ا ست؟ ا ز آنجا که پروژههای جاری در بودجههای عمرانی ا ستانها قبل ا ز تدوین ا سناد آمایش تعریف شدهاند،
لذا میتوان گفت اسناد آمایش حداقل تا سال 1400 نقشی در ایجاد پروژههای عمرانی جاری استانها نداشتهاند.
اما پاسخ به این سوال که آیا اساسا ساختار فعلی نظام بودجهریزی امکان برقراری ارتباط معنادار با نظام
تدبیر و برنامهریزی فضایی کشور را دارد یا خیر، میتواند در راستای تخصیص بهینه منابع مالی کشور موثر
باشد. بهعبارت دیگر در صورتی که بتوان با عنایت به دستاوردهای اسناد آمایش استانی و ملی، اولویتبندی
مشخصی برای توسعه هر استان ارائه و درنهایت تخصیص اعتبارا ت را بر اولویتهای مذکور معطوف کرد، احتمال
تحقق اهداف توسعهای پیشبینی شده برای هر استان بیشتر خواهد بود .
به این ترتیب در مطالعه حاضر بهعنوان گام نخست، شفافیت طرحهای عمرانی استان مورد توجه قرار گرفته
است؛ شفافیتی که تاکنون درخصوص پروژههای عمرانی استانها تا بدینحد صورت نگرفته و ازسوی دیگر
میتواند بستر مناسبی برای مقابله با مفاسد احتمالی در این زمینه نیز باشد.
،» طول عمر « ،» جغرافیایی « ،» موضوعی « بهنظر میرسد واکاوی دقیق طرحهای عمرانی استانها از منظر
در سطح استان و شهرستانهای مربوطه میتواند تصویر قابل اتکایی از وضع » اندازه « و » درصد تخصیص «
موجود ارائه دهد و درنهایت امکان پاسخ به سوال فوق را از طریق انجام مطالعات تکمیلی فراهم کند.
ازسوی دیگر مسئله طول عمر و درصد تخصیص اعتبار پروژهها از آن جهت اهمیت دارد که طولانی شدن
عمر پروژهها و عدم حصول دستاورد قابل اتکا علیرغم صرف زمان و منابع فراوان، به یکی از معضلات جدی
طرحهای عمرانی کشور مبدل شده است. بهعبارت دیگر، طولانی شدن عمر پروژههای عمرانی ی ک استا ن
بدینمعناست که بخشی از برنامههای عمران و توسعه استان بر موضوعاتی متمرکز است که سالها پی ش
برنام هریزی شدهاند. بنابراین نوعی وابستگی به مسیر طی شده در تخصیص منابع مالی مشاهده میگردد و بخش
قابلملاحظهای از منابع عمرانی استان، بدون توجه به اصول و مبانی آمایش سرزمین و نیازها و مقتضیات روز
استان، صرف پروژه هایی میشود که مدتها پیش، برنامه ریزی و آغاز شده اند.