چکیده:
جامعه شناسی ،به عنوان یکی از اصلی ترین سازوکارهای انتقال روابط ومناسبات تاریخی ،اجتماعی ،سیاسی ،اخلاقی و.. از اهمیت قابل توجهی برخوردار است . زیرا انعکاس مبانی ساختاری جامعه ی یک دوران وشناخت ارزش های گوناگون آن ، بیانگر افکار واندیشه های متعدد یک فرهنگ است. در واقع آنچه را که به عنوان مبانی جامعه شناسی می شناسیم در واژه ی سوسیالیسم نمود وبروز می یابد.زیرا سوسیالیسم با تاکید بر دوعنصر جامعه خواهی وجامعه گرایی ،به تبیین روابط ومناسبات سیاسی ،اقتصادی ،اجتماعی وفرهنگی می پردازد که هدف آن ایجاد نظم اجتماعی واقتصادی مبتنی بر برابری است.به معنای آن که تمامی قشرها وطبقات جامعه سهمی برابر ومساوی در سود همگانی داشته باشند. در این میان آثار ادبی به دلیل برخورداری از فرهنگ ها و آداب ورسوم مختلف وهمچنین روابط ومناسبات جامعه شناختی، نقش عمده ای را در انتقال سازوکارهای اجتماعی ایفا می کنند ،نمونه ی بارز این امر ،شاهنامه ی فردوسی است .این اثر به جهت بهره مندی از دوره های گوناگون پهلوانی ،اساطیری و تاریخی، بستر مناسبی را جهت نقد وتحلیل آثار معاصرمتاثر ازخود را فراهم می آورد. با عنایت به این امر پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی به تبیین مبانی سوسیالیستی داستان شب سهراب کشان براساس دیدگاه ماکس وبر،به عنوان یکی از داستان های متاثر از شاهنامه پرداخته است.نتایج پژوهش بیانگر آن است که این داستان به دلیل بهرهگیری نویسنده از ساختار شخصیتی متفاوت ،به عنوان قهرمان( مرتضی که کر ولال است) ،روابط ومناسباتی را مطرح می کند که در سیر منطقی زندگی امروز انسان ها نیاز به تفکرجامعه شناسانه دارد. زیرا در بستر جامعه ی مرتضی وکنش های متعدد افراد وافکار واندیشه های آنان است که حادثه ی مرگ تلخ او رخ می دهد.از این رو این داستان به دلیل انعکاس کنش های اجتماعی یک موقعیت مکانی که متاثرازحوادث وشخصیت های شاهنامه ی فردوسی است ،بسترمناسبی را جهت نقد وبررسی مبانی سوسیالیستی مبتنی بر اصول اجتماعی و عقاید ماکس وبر،با تاکید برساختار کنش های اجتماعی بر مبنای عنصر خرد ،واقعیت وهمچنین ساختار های ذهنی ، عقلانیت و...فراهم می آورد.
Sociology, as one of the main mechanisms for the transmission of historical, social, political, moral relations, etc., is of considerable importance because the reflection of the foundations of the society of an era and the recognition of its various values express the various thoughts and ideas of a culture. Literary works, because of being affected by different cultures and customs as well as sociological relations, play a major role in the transfer of social mechanisms, a clear example of which is the Shahnameh of Ferdowsi. This work of heroism, mythology, and history provides a suitable platform for the critique and analysis of contemporary works influenced by it. With regard to this, the present study descriptively analytically explains the basics of the political sociology of the story entitled “Sohrab Koshan Night”, as one of the stories influenced by Shahnameh. As a hero (Morteza who is deaf and dumb), introduces relationships that require sociological thinking in the logical course of human life today. Throughout the story, different thoughts, ideas, and acts are shaped when the incident of his bitter death occurs. The foundations of sociology are criticized based on the ideas of Max Weber, and considering the elements of reason and reality, as well as mental structures and social actions.
(
, 
, 
)
