چکیده:
این پژوهش با هدف بررسی روابط ایران و ازبکستان و تاثیر آن بر منافع و امنیت ملی ایران انجام شـد. روش پـژوهش کتابخانـه ای با استفاده از کتب ، مقالات و... بود. نتایج پژوهش نشان داد ازبکستان بعنوان پرجمعیت تـرین کشـور آسـیای مرکـزی و بـه عقیده اغلب صاحبنظران مهمترین آنها بازار بالقوه و مناسبی برای کالاها و خدمات فنی و مهندسی ایرانـی و یـک منبـع بـالقوه برای تجارت ترانزیتی وسیع بحساب می آید. در نخستین سال های استقلال ازبکستان ، نقش آفرینی برخی عوامل و فاکتورهـای عمدتا سیاسی مانع از گسترش روابط همه جانبه میان دو کشور شد که از آن جمله می توان به فعالیت کشورهای غربـی بـرای تحدید حضور ایران در منطقه اشاره کرد. اما با گذر زمان و عنایت به این مسئله که پیوندهای فرهنگـی هـر دو کشـور از چنـان عمقی برخوردار بود که هیات حاکمه ازبکستان نمی توانست از آن چشم پوشی نماید ، حکومت حاکم برای جلب باور مـردم بـه حسن نیت خود ناچار به برقراری ارتباط با ایران شد. در این بین روابط ایران و ازبکستان فرصـت هـا و تهدیـداتی بـرای هـر دو کشور داشت که این مقاله بدان پرداخته می شود
خلاصه ماشینی:
در نخستين سال هاي استقلال ازبکستان ، نقش آفريني برخي عوامل و فاکتورهـاي عمدتا سياسي مانع از گسترش روابط همه جانبه ميان دو کشور شد که از آن جمله مي توان به فعاليت کشورهاي غربـي بـراي تحديد حضور ايران در منطقه اشاره کرد.
شرايط ياد شده ، اين پرسش مهم را پيش مي آورد که علت اصلي اتخاذ اين رويکرد متغير در سياست خارجي ازبکستان چيست و اين امر چه پيامدهاي منطقه اي و بين المللي را به دنبال داشته است ؟ به منظور پاسخ به اين پرسش ، مقاله پيش رو، با بهره گيري «نظريه پيوستگي» جيمز روزنا به بررسي علل و عوامل اين تغيير در دو سطح تحليل محيط داخلي و محيط بين المللي مي پردازد و با در نظرگرفتن ازبکستان به عنوان يک جامعه توسعه نيافته از حيث اقتصادي و بسته از نظر سياسي و نيز يک قدرت کوچک (در سطح نظام بين الملل ) به اين نتيجه رسيده است که دو عامل فرد (شخصيت و رويکرد اقتدارگرايانه اسلام کريم اف ) و محيط بين المللي (اختلاف ها در آسياي مرکزي و رقابت روسيه و آمريکا)، بيش از ساير عوامل (نقش ، حکومت و جامعه ) در شکل گيري يک سياست خارجي متغير در جمهوري از بکستان نقش ايفا نموده است .
١٠ در نخستين سـال هاي استقلال ازبکستان ، نقش آفريني برخي عوامل و فاکتورهاي عمدتا سياسي مانع از گسترش روابط همه جانبه ميان دو کشور شد که از آن جمله مي توان به فعاليت کشورهاي غربي براي تحديد حضور ايران در منطقه اشاره کرد.