چکیده:
تصنیف و موسیقی ایرانی یکی از برجستهترین عناصر شکلدهندهء ادبیّات عامه و فرهنگ معاصر است. ترانهها با توجّه به گستردگی مخاطبان، تاثیری انکار ناپذیر بر ذهن و دانش ادبی عامّهء مردم دارند. این مقاله با هدف بازنمایی ویژگیهای تشکیل دهندة ترانه امروز و بیان دلایلی که میتواند سبب ماندگاری این ترانهها شود با مطالعة منابع اصلی انجام شده است. روش گردآوری دادهها، اسنادی و کتابخانهای و ابزار گردآوری دادهها، فیشبرداری است و موضوع پژوهش به صورت توصیف و تحلیل ساختار و محتوا بررسی شده است. این کار از طریق بررسی ترانههای مکتوب صورت گرفته است و ویژگیهای ساختاری این ترانهها و تصنیفها طبقهبندی شدهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهند که ترانه و موسیقی و جنس و زیر و بمهای صدای خواننده و زمان پخش از بخشهای تشکیل دهنده ترانه امروز است. اساسیترین بخش ترانه، شعر و بعد از آن موسیقی است. وقتی این مجموعه کنار هم قرار گرفت، زیر و بمهای صدای خواننده همراه با جنس خواننده مطرح میشود. در کنار اینها شخصیّت خواننده و شناخت جامعه از او در ترانه نقش دارد و در نهایت شیوة پخش، حتّی زمان پخش و ارائه ترانه به جامعه از عاملهای تاثیرگذار در ترانهاند.
خلاصه ماشینی:
یافتههای پژوهش نشان میدهند که ترانه و موسیقی و جنس و زیر و بمهای صدای خواننده و زمان پخش از بخشهای تشکیل دهنده ترانه امروز است.
شعر و موسیقی و در پی آن انواع ترانه و سرود، از قدیم مورد توجّه بوده است، امّا با وجود گستردگی مخاطبان ترانه و تأثیرگذاری انکار ناپذیر آن بر ذهن و دانش ادبی عامه مردم به صورت جدّی و در قالب پژوهش علمی کمتر به آن پرداخته شده است.
در پژوهشهای انجام شده نیز به طور عمده، آن را از زاویة موسیقایی بررسی کردهاند و در آثار انتشار یافته نیز بیشتر فقط ترانهها گردآوری شدهاند و تاکنون به ویژگیهای ساختاری تشکیلدهندة ترانه امروز و بیان دلایلی که میتواند سبب ماندگاری این ترانهها شود، پرداخته نشده است.
برای نمونه پیدایش گروه تازه پالت و آلبوم آقای بنفش که حرفهای تازهای در کار موسیقی و ترانه ایران دارد از همین امیدها است، هر چند کمی این اشکال را نیز با خود دارند.
زیر و بمیهای صدای خواننده از مهارتها و هماندیشیهای ترانهسرا و آهنگساز است که با هم موافقت کنند که کدام صدا باید ترانة ساخته شده را اجرا کند یا از اساس این ترانه برای چه نوع صدایی نوشته شده است چون این ویژگی از عاملهایی است که بسیار در شکلگیری، تأثیرگذاری و ماندگار شدن ترانه مؤثّر است.
بخشهای تشکیل دهنده ترانة ماندگار امروز شامل موسیقی، جنس و زیر و بمهای صدای خواننده و زمان پخش ترانه است.
وقتی این مجموعه کنار هم قرار گرفت، زیر و بمهای صدای خواننده همراه با جنس خواننده و زمان پخش ترانه مهم است.